Soru1:
KURUMUN ÇALIŞANLARI ADINA VEYA YAKINLARINA ÖDEMİŞ OLDUĞU “ÖZEL SAĞLIK SİGORTALARI” KURUM TARAFINDAN GİDER OLARAK DİKKATE ALINABİLİR Mİ?
Cevap:
Bahsi geçen giderler aile yakınlarına ilişkin ise gider yazılması hukuken mümkün değildir. Net ücretin bir parçası kabul edilip ücret olarak değerlendirilmesi durumunda ise genel gider olarak dikkate alınabilecektir.
Çalışanlar için ödenen sağlık sigortaları ise ücret olarak beyana tabiidir. Ücretliye ait şahıs özel sağlık sigorta priminin işveren tarafından karşılanması durumunda, ödenen prim tutarı, çalışana verilmiş net ek ücret olarak kabul edilerek brüt tutarı ücretlinin gelir vergisi matrahına eklenmelidir.
Ödenen prim tutarı vergi matrah (brüt ücretin % 5’i ve asgari ücretin yıllık tutarı aşmamak üzere) hesabında indirim konusu yapılmalıdır.
Şahıs özel sağlık sigorta primleri brüt ücretin %5’nin altında kalsa bile, çalışanın normal aylık maaş bordrosuna eklenerek gelir vergisi ve damga vergisi kesintisine tabi tutulur.
Gelir Vergisi Kanununun 40 ncı maddesi 9 uncu bendinde bireysel emeklilik sisteminde ödenen katkı paylarının (limiti aşmayan) 63 ncü maddede bahsedilen şekilde ücret kabul edilmeden direkt gider yazılabileceği açıklanmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı maddesinin 9 numaralı bendinde yer alan düzenleme, işverenlerin çalışanları adına ödedikleri bireysel emeklilik primlerinin ticari (kurum) kazançlarının tespitinde ücretle ilgilendirilmeksizin indirim konusu yapılmasına olanak sağlamaktadır.
Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları dışında diğer şahıs sigorta primleri için böyle bir uygulama mümkün değildir.
Mükelleflerin Gelir Vergisi Kanunu’nun 40/2nci maddesine göre özel sigorta şirketlerine yaptırdıkları ve çalıştırdıkları hizmetli ve işçilerini kapsayan sağlık sigortası poliçeleri için ödedikleri ve “hiçbir bölümü veya kısmı ve hiçbir başka şekilde” hizmetli ve işçiden tahsil edilmeyen sigorta primleri harcamalarının ücret olarak değerlendirilerek, ücretin brüt tutarına dahil edilmesi ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 40/1’nci maddesi uyarınca ücret bordrosu üzerinde gösterilerek, ücret gideri olarak kurum kazancının tespitinde dikkate alınması mümkündür.
Sonuç itibariyle, çalışanlara ait özel sağlık sigorta primlerinin kurumunuzca ödenmesi halinde, söz konusu ödemelerin tamamı “ücret” olarak nitelenecek ve sigortanın Türkiye’de kâin ve merkezi Türkiye’de bulunan bir sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş olması şartıyla, ücretlinin şahsına ait özel sağlık sigorta poliçesi için ödenen bu primler ücretin safi tutarının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.
Ancak, indirim konusu yapılacak primlerin toplamı, ödendiği ayda elde edilen brüt ücretin % 5’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşamayacaktır.
Görüldüğü üzere 59 No.Lu GVK Sirküleri sonrasında işverenler tarafından hizmet erbabı adına ödenen şahıs sigortası primlerinin GVK’nun 63/3 maddesi kapsamında ele alınması mümkün olmuş ve söz konusu maddede yer verilen sınırlamalar dahilinde kalan prim tutarları ücret gelir vergisi stopaj matrahına dahil edilmemiştir. Aşan bir kısım varsa net ücret olarak kabul edilmiş, brüt tutar üzerinden gerekli yasal kesintilerin yapılması gerekmektedir.
