İmalatçı İthalatçılar İlişkin Gümrükçe Alınan ÖTV Teminatının Erken Çözümü Mümkün Hale Gelmiştir
Ali ÇAKMAKCI
YMM
Bağımsız Denetçi
I-Giriş:
| 24 Temmuz 2014 tarih ve 29070 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmak suretiyle yürürlüğe giren 35 seri no’lu ÖTV Genel Tebliği ile 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu uygulamasına ilişkin 1 Seri No’lu Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Genel Tebliğine“16.3.5.2. (B) Cetvelindeki Mallar İçin Alınan Teminatın Çözümü İşlemleri” alt başlıklı bölümünden sonra gelmek üzere aşağıdaki “16.3.5.3. İmalatta Kullanılan Mallar İçin Erken Teminat Çözümü İşlemleri” alt başlıklı bölüm eklenmiştir. |
Bilindiği üzere mevcut düzenlemelere göre Özel Tüketim Vergisi Kanunu eki (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki mallar için alınan teminatın çözümü işlemleri ilgili vergi dairelerince aşağıda yer alan açıklamalar çerçevesinde yerine getirilmektedir:
a) İthal edilen malların Özel Tüketim Vergisi Kanunundaki istisna hükümleri kapsamında teslim edilmesi ve söz konusu teslimlerin bu Tebliğin ilgili bölümlerinde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde beyan edilmesi üzerine, vergi dairesince GİB sistemi kullanılmak suretiyle beyana konu teslim miktarına isabet eden ÖTV tutarı kadar teminatın çözümü işlemi gerçekleştirilmektedir.
b) İthal edilen malların Özel Tüketim Vergisi Kanununun 8/2 nci maddesi uyarınca ihraç kaydıyla tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerinde, tecil edilen verginin terkin edilmesi üzerine, vergi dairesince GİB sistemi kullanılmak suretiyle teminatın çözümü işlemi gerçekleştirilmektedir.
c) İthal edilen malların, vergiye tabi başka bir malın imalinde kullanılması halinde, bu işlemde Özel Tüketim Vergisi Kanununun 2’nci maddesinin 3 numaralı fıkrasının (a) bendi uyarınca ÖTV uygulanmayacaktır. Mükellefin bu şekilde imal ettiği malı tesliminde ÖTV beyan ederek ödemesi halinde, vergi dairesince bu mallar için alınan teminatın çözümünün gerçekleştirilebilmesi için ithal edilen malların vergiye tabi başka bir malın imalinde kullanıldığının vergi inceleme raporuyla tespit edilmesi gerekmektedir.
Ancak, imal edilen malın vergi tutarının imalatta kullanılan malın vergi tutarına eşit veya daha yüksek olması halinde bu tespitin YMM raporuyla mükellef tarafından yaptırılması da mümkün bulunmaktadır. Vergi inceleme raporu veya YMM raporuyla yapılan tespit üzerine, vergi dairesince GİB sistemi kullanılmak suretiyle ithal edilen maldan vergiye tabi malın imalinde kullanılan miktara isabet eden ÖTV tutarı kadar teminatın çözümü işlemi gerçekleştirilmektedir.
d) İthal edilen malların yukarıda bentler halinde sayılan teslimlerin dışında yapılacak yurtiçi teslimlerinde; bu teslimlerle ilgili hesaplanan ÖTV'nin beyanı ve ödenmesi üzerine, vergi dairesince GİB sistemi kullanılmak suretiyle beyana konu teslim miktarına isabet eden ÖTV tutarı kadar teminatın çözümü işlemi gerçekleştirilmektedir.
II- İmalatta Kullanılan Mallar İçin Erken Teminat Çözümü İşlemleri:
Özel Tüketim Vergisi Kanunu eki (I) sayılı listede yer alan mallar için gümrük idaresince alınan teminatların çözümü işlemleri genel olarak 1 seri no’lu ÖTV Genel Tebliğinin (16.3.5.1.) ve (16.3.5.2.) bölümlerinde yer alan açıklamalar çerçevesinde yerine getirilmektedir.
İthal edilen söz konusu malların ÖTV’ye tabi olmayan malların imalinde kullanılması halinde tahakkuk eden ÖTV’lerin, ÖTV iade alacaklarından mahsup edilerek ödenmesinin talep edilmesi de mümkündür.
Ancak bu taleplere konu olan mallar için gümrük idaresince alınan teminatların çözümü işlemleri, ÖTV iade alacaklarının vergi incelemesi sonucuna göre kesinleşeceği hallerde, mahsuben ödeme üzerine değil vergi incelemesi sonucuna göre gerçekleştirilir.
Bununla birlikte, 35 seri no’lu ÖTV Genel Tebliği ekinde (EK:25) olarak yer alan “Erken Teminat Çözümü Sertifikası (ETÇS)” sahibi mükelleflerin bahse konu teminatlarının %80’inin çözümü işlemleri ÖTV iade alacaklarına ilişkin devam eden vergi incelemesi sonucu beklenilmeksizin, kalan %20’sinin çözümü işlemleri ise devam eden vergi incelemesinin sonucuna göre yerine getirilir.
Bu kapsamda çözülecek teminat tutarının Ankara, İstanbul, İzmir ve Kocaeli illeri için 300.000 Türk Lirasını, diğer iller için ise 100.000 Türk Lirasını aşması halinde ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlık onayının alınması üzerine teminat çözümü işlemleri yerine getirilir.
III- İmalatçıların Müracaat Şartları ve Sertifika Talebi:
ETÇS almak isteyen ithalatçı imalatçıların sertifika başvuruları iki temel esasa bağlanmıştır. Buna göre; imalatçı ithalatçıların başvuru tarihi itibariyle sahip olmaları gereken kriterlerin yanı sıra, başvuru tarihinden geriye dönük olarak 3 takvim yılı faaliyette bulunmalarına bağlı olarak sahip olmaları gereken bazı kriterler de bulunmaktadır.
İmalatçı ithalatçıların;
i. Başvuru tarihi itibarıyla,
- Şahıs işletmelerinde işletme sahibinin, adi ortaklıklarda ortaklardan her birinin, diğer şirketlerde ise yönetim kurulu üyeleri ile şirket sermayesinin %10’undan fazlasına sahip olanların affa uğramış olsalar dahi, hırsızlık, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurma, iftira, irtikâp, rüşvet cürümlerinden biri dolayısıyla hapis cezasına veya 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ile 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna muhalefetten mahkum olmamaları, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan hükümlü bulunmamaları veya 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yazılı kaçakçılık suçlarını işlememiş olmaları,
- İmalatta kullanılan mallardan kaynaklı iade taleplerine yönelik en az bir vergi incelemesinin sonuçlanması ve bu inceleme sonucunun olumlu olması,
- Katma değer vergisi açısından sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme ya da kullanma fiili nedeniyle özel esaslara tabi olmaması,
- İmalat işinde en az 35 işçi çalıştırması(İşçi sayısının tespitinde bizzat imalat işinde çalışan işçiler dikkate alınır. Bunlar dışında kalan yönetici, büro personeli ve muhasebeci gibi personel dikkate alınmaz.),
- Türk Standardı bulunan konularda, firmaların üretilen ürünlerinin ilgili Türk Standartlarına uygunluğunu belirten ve akdedilen sözleşme ile TSE Markası kullanma hakkı veren, firma adına düzenlenen ve üzerlerinde TSE Markası kullanılacak malların ticari markası, cinsi, sınıfı, tipi ve türünü belirten, geçerlilik süresi bir yıl olan “Türk Standartlarına Uygunluk Belgesi”ni (TSE Markası) haiz olması,
- Türk Standardı bulunmayan konularda, firmaların üretilen ürünlerinin ülkemizin şartları ve ilgili uluslararası veya diğer ülkelerin standartları esas alınarak Türk Standartları Enstitüsü tarafından kabul edilen teknik özelliklere uygunluğunu belirten ve akdedilen sözleşme ile TSEK Markası kullanma hakkı veren, firma adına düzenlenen ve üzerlerinde TSEK Markası kullanılacak malların ticari markası, cinsi, sınıfı, tipi ve türünü belirten, geçerlilik süresi bir yıl olan “TSE Kritere Uygunluk Belgesi”ni (TSEK Markası) haiz olması,
ii. Başvuru tarihinden önceki “son üç takvim yılı” itibarıyla;
- (I) sayılı listede yer alan mallara ilişkin ÖTV mükellefiyetinin bulunması,
- Gelir veya kurumlar vergisi, geçici vergi, gelir veya kurumlar vergisi tevkifatı, katma değer vergisi (tevkifat hariç) ve ÖTV uygulamalarından her birine ait beyanname verme ödevini her bir vergi türü itibarıyla ikiden fazla aksatmamış olması (süresinden sonra kendiliğinden verilen beyannameler hariç),
- Vermiş olduğu muhtasar beyannamelere göre aylık ortalama çalıştırılan kişi sayısının en az 35 olması(Hesaplamada, ETÇS başvurusunun yapıldığı tarihten önceki 36 aylık ortalama esas alınır. Ancak aylık çalıştırılan kişi sayısı en az 30 olmalıdır.)
gerekmektedir.
Bu şartları haiz ithalatçı imalatçılar, ETÇS alabilmek için aşağıdaki belgelerin aslı ya da noter onaylı örneklerini ekleyecekleri bir dilekçe ile bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlığa müracaat edeceklerdir:
- Sanayi sicil belgesi,
- Üretim kapasitesi ile bu kapasitenin gerektirdiği iktisadi kıymetlere sahip olduğunu gösterir kapasite raporu,
- Türk Standardı bulunan konularda Türk Standartlarına Uygunluk Belgesi,
- Türk Standardı bulunmayan konularda TSE Kritere Uygunluk Belgesi.
IV-Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlıkça Yapılacak İşlemler:
İlgili Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlıkça bu Tebliğin (16.3.5.3.1.) bölümünde ifade edilen hususlara ilişkin bilgi ve belgelerin kontrolü yapıldıktan sonra menfi bir tespit bulunmaması halinde ithalatçı imalatçılara iki takvim yılı için geçerli olan ETÇS verilir.
İmalatçılara verilen bu sertifikaya ilişkin bilgiler, belgenin verildiği günün akşamına kadar “GİBİNTRANET Veri Giriş Sistemi”nde yer alan “Erken Teminat Çözümü Sertifikasını Haiz İmalatçılar” formuna işlenir.
İthalatçı imalatçıların, müracaat tarihinde gerekli olan şartları taşımadığının sonradan anlaşılması veya ETÇS aldıktan sonra bu sertifikayı alabilmek için gerekli olan şartlardan bir ya da birkaçını ihlal etmeleri halinde, bu sertifika ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlık tarafından iptal edilir ve iptal bilgisi aynı gün içinde “GİBİNTRANET Veri Giriş Sistemi”nde yer alan “Erken Teminat Çözümü Sertifikasını Haiz İmalatçılar” formuna işlenir.
[1] Mesleki çalışmalarımızda yer alan bilgiler belli bir konunun veya yasal düzenlemenin veyahut yargı kararlarının çok geniş ve kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel olarak mükelleflere ve uygulayıcılara bilgi vermek, gündemi talip etmeye yardımcı olmak ve yorum yapmalarına yardım amacını taşımaktadır.
Makaleleri yazıldığı dönem ve yasal düzenlemelerin dikkate alınarak değerlendirme yapılmasının önemli olduğunu hatırlatmak isteriz. Makalelerin telif ve diğer yasal hakları doğrudan şirkete ve yazarına ait olup, atıf yapmadan veya izinsiz kullananlar hakkında her türlü yasal işlemin yapılacağını ifade ederiz.
Çalışmalarımız profesyonel hizmetlerimizi temsil etmeyebileceği gibi, her durum ve koşulda profesyonel yaklaşımlarımızı da ifade ettiği iddia edilemez. Yaptığınız fiili/pratik çalışmalarda bu değerlendirmeler dikkate alınırken, olayların koşullarının da incelenmesi, irdelenmesi, sonuçlarının iyi analizi son derece önemlidir. Bu tür çalışmalarda mutlak suretle bir profesyonelden bilgi alınması veya danışmanlık alınmasında fayda bulunduğu düşünülmektedir. Şirketimiz tarafından iş ortalarımızın personellerimizin yetişmesi ve gelişmesinden duyduğumuz sorumluluğu yerine getirme gayreti içinde olacağımıza dair sözümüzü tutma gayreti içinde olduğumuzu iletmek isteriz.
“ADEN Yeminli Mali Müşavirlik Bağımsız Denetim ", söz konusu çalışmaların ve içeriğindeki bilgilerin özel durum veya koşullara bağlı olarak hata içermediğine dair herhangi bir güvence vermemektedir. Mesleki çalışmaları ve içeriğindeki bilgileri kullanımınız sonucunda ortaya çıkabilecek her türlü risk tarafınıza aittir ve bu kullanımdan kaynaklanan her türlü zarara dair risk ve sorumluluk tamamen tarafınızca üstlenildiğinin bilinmesi gerekmektedir.
