Hizmet kavramı ve hizmetin ülkemizde vergiye tabi olması için gerekli şartlardan biri olan faydalanma Türk Vergi Hukukunda en çok tartışılan konulardan biri olup, konuya ilişkin olarak Maliye Bakanlığı’nın düzenlemeleri kapsamında faydalanma kavramının yorumlanma şekli ve zaman içerisindeki yorum değişiklikler gerçekleşmiştir.
Mükellefler, hizmet ifasında KDV olup olmadığı veya istisna olup olmadığı gibi pek çok sorunlar karşılaşmaktadır. Aşağıda özet olarak temel prensiplere yer vermekle beraber, konunun detaylarının da dikkate alınarak değerlendirilmesi önem arz etmektedir.
Yaptığımız değerlendirme kapsamında;
1-Yurtdışından ülkemize ithal edilecek mallara ilişkin olarak yine ülkemizde verilen aracılık, danışmalık, gözetim vb hizmetlerinin vergiye tabi olduğu ve hizmetten ülkemizde faydalanıldığı için hizmet ihracatı kapsamına girmediği;
2-Türkiye’de ifa edilen yurtdışı onarım, montaj, inşaat vs işlere ilişkin plan, proje ve diğer her türlü mimarlık, mühendislik çizimleri hizmetten yurtdışında faydalanıldığı için hizmet ihracatı kapsamında mütalaa edildiği;
3-Yurtdışına ihracatı yapılacak mallar için yapılan aracılık, temin, kalite kontrol hizmetleri mal yurtdışında tüketileceğinden hizmet ihracatı kapsamında değerlendirileceği;
4-Yurdışındaki kurum ve kuruluşlar adına ülkemizde takibi yapılan aracılık ve danışmanlık hizmetlerinin faydalanma kriterinin ülkemizde olması nedeniyle vergiye tabi olduğu;
5-Yabancı bayraklı gemilere yapılan tamir, bakım, onarım şeklindeki hizmetlerin yurtdışındaki müşteriye verilen hizmet olması nedeniyle, diğer şartların da sağlanması durumunda, hizmet ihracatı kapsamında değerlendirilmesi gerektiği;
6-Reklam verme hizmetlerinde hizmeti alanın hizmetten Türkiye’de faydalanması durumunda hizmetin KDV’ye tabi olduğu, reklam alanın Türkiye’deki işleriyle ilgili olarak aldığı hizmetten Türkiye’de faydalanıldığı ve KDV’ye tabi olduğu, reklam hizmeti alanın Türkiye’deki işleriyle ilgili olmayan reklam hizmetleri, Türkiye’de ifa edilmemek suretiyle, KDV’nin konusuna girmediği;
7-Yurtdışındaki acente tarafından gönderilen turist grubuna ülkemizde verilen yeme-içme, rehberlik, konaklama ve diğer tur hizmetleri vb hizmetten doğrudan doğruya ülkemizde yararlanıldığından KDV’ye tabi olduğu, buna karşın yurtdışında acente adına kesilen faturadaki komisyon tutarının hizmet ihracatı kapsamında değerlendirilmesi gerektiği;
8-Türkiye’de yerleşik seyahat acentalarınca organize edilerek yurt dışına düzenlenen turlara katılanlara, yurt dışında verilen yeme-içme, konaklama, ulaştırma, rehberlik, gezi, sağlık v.b. hizmetler yurt dışında verildiğinden ve yolcular bu hizmetlerden yurt dışında yararlandığından, bu hizmetlerin Türkiye’de ayrıca katma değer vergisine tabi tutulmayacağını; ancak, tur organizasyonuna katılanlara yurt içinde verilen hizmetlerin katma değer vergisine tabi olacağı,
9-Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında deniz, hava, karayolu ve demiryolu ile yapılan yük ve yolcu taşıma işlemleri karşılıklılık ilkesi kapsamına uygun olarak KDV’den istisna olduğu;
10-Türkiye’den gümrük hattı dışında sayılan serbest bölgelere fason hizmet dışında verilen hizmetlerin KDV’ye tabi olduğu, buna karşın doğrudan doğruya serbest bölge içinde ifa edilen hizmetlerin KDV’den istisna olduğu
değerlendirmeleri bulunmaktadır.
