EPDK Yaptırımları ve EPDK Cezalarına Karşı Hukuki Yollar
Ali ÇAKMAKCI
YMM-Bağımsız Denetçi
| Bağımsız bir idari otorite konumunda olan EPDK, kanunlarla kendisine tanınan yetkiyi kullanmak sureti çeşitli hukuki nedenlerle sektördeki ajanları çeşitli cezai yaptırımlara tabi tutmaktadır. Danıştay Kanunu uyarınca bağımsız idari otoritelerin kararları aleyhinde açılacak davalar ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’da görülür. Danıştay kendi bünyesinde bu davaların görülmesi için özel bir ihtisas dairesi oluşturmuş bulunmaktadır. Bu vesile ile EPDK kararları aleyhinde açılacak davalar da Danıştay’da çözülmekteydi. Fakat, 6352 sayılı Kanunla birlikte yapılan değişiklik sonrası, idari para cezalarına karşı Kurum aleyhine açılacak davalar bakımından yetkili mahkeme artık idare mahkemeleri olarak kabul edilmiştir. Dolayısıyla, artık EPDK kararları aleyhine, idari para cezası kararlarının iptali istemiyle yetkili idare mahkemesinde dava açılabilecektir. Kurul kararlarına karşı açılan her türlü dava öncelikli işlerden sayılacaktır. EPDK’nın idari para cezasına ilişkin Kararı kendisine tebliğ edilen ilgililer (lisans sahipleri-Dağıtıcılar, Akaryakıt Bayileri, vs.), söz konusu karara karşı itiraz etmek istiyorsa, Kurulun vermiş olduğu kararın iptali istemiyle İdare Mahkemesinde “iptal davası” açmalıdır. Dava açma süresi, 60 gündür. Bu süre, idari para cezasına ilişkin kararın yazılı olarak bildiriminin yapıldığı tarihi(tebliğ tarihini) izleyen günden itibaren başlar. Tatil günleri sürelere dahildir. Ancak sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen çalışma gününün bitimine kadar uzar. Sürenin bitmesi adli tatile rastlarsa, süre adli tatilin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılır[1]. |
EPDK’nın yetkisi kapsamında değerlendirilecek idari işlemler temelde idari para cezaları ve diğer idari yaptırımlar olarak iki başlık altında incelenebilir.
Para cezaları dışında kalan diğer idari yaptırımlar kanunda aranan koşulların varlığı ve usuli işlemlerin yasaya aykırılık teşkil etmeyecek surette yerine getirildiği hallerde lisans iptali, faaliyeti geçici yahut sürekli durdurma kararı, tesise el koyma kararı gibi farklı gerekçe ve amaçlara dayanan işlemler olarak uygulanmaktadır.
Gerek 5015 sayılı Kanun, gerekse üçüncül düzenlemeler uyarınca mevzuat hükümleri ile ihtilaf içerisinde olan lisans sahibi kişiler hakkında EPDK tarafından ön araştırma veya soruşturma başlatılır. Mevzuat hükümleri ihlalinin tespiti ile beraber ön araştırma evresini başlayan EPDK aynı zamanda ilgiliye onbeş gün içerisinde söz konusu ihlallerin giderilmesi, giderilmediği takdirde faaliyetlerin geçici süreli yahut sürekli olarak durdurulabileceği hususlarında ikazda bulunur. İkaza bu süre zarfında riayet edilmemesi halinde EPDK söz konusu faaliyetleri geçici olarak durdurma kararı alma yetkisine sahiptir. Kanunda açıkça belirtildiği üzere bu geçici süre otuz günden az, yüzseksen günden çok olamaz. Geçici durdurma süresi içerisinde faaliyetin durdurulmasına neden olan durumun ortadan kaldırılmasına yönelik işlemler dışında diğer tüm faaliyetler yasak kapsamındadır. Kurumun başlattığı ön araştırma ve soruşturma evresi tamamlandıktan sonra gerek duyulursa kurumca lisans iptali kararı verilebilir. Ancak lisans iptaline hükmedilmesinin kanunen belirlenmiş en önemli koşulu evvela soruşturma evresinin eksiksiz tamamlanmış olması zorunluluğudur.
Kaçak akaryakıt sağlayanlar hakkında doğrudan lisansın iptali kararı verileceği; teknik düzenlemelere uygun olmayan ürün ikmallerinde ise zararın tazmini borcu doğacağı hüküm altına alınmıştır.
Akaryakıt istasyonu kapsamında sürdürülen bayilik faaliyetlerinin, bu Kanuna veya bu Kanuna istinaden çıkarılan düzenlemelere aykırılığının Kurumca tespiti halinde, anılan istasyonda yapılan akaryakıt ikmali Kurumca geçici veya süresiz olarak mühürleme suretiyle durdurulur. İptale veya mühürlemeye ilişkin usul ve esaslar EPDK tarafından çıkarılan ilgili yönetmeliklerde düzenlenmiştir. Lisans iptali ve mühürlemeye rağmen faaliyete devam edenler hakkında Türk Ceza Kanunu (TCK) hükümlerine göre işlem yapılacaktır.
Teknik düzenlemelere uygun olmayan petrol ikmali nedeniyle kullanıcıya verilen zarar ve hasarların tazmini hususu, kullanıcıların muhatap olduğu lisans sahibi gerçek ve tüzel kişilerin lisanslarında ve sözleşmelerinde yer alır. Dağıtım şirketinin lisansının iptal edilmesi veya faaliyetinin geçici olarak durdurulması halinde dağıtım şirketine bağlı bayiler, diğer dağıtım şirketlerinin bayii olarak faaliyetlerini sürdürürler.
Ayrıca, EPDK re’sen ön araştırma yapabileceği gibi, kendisine intikale den ihbar veya şikayetler üzerine de soruşturma başlatılmasına gerek olup olmadığının tespit için ön araştırma başlatabilir. EPDK gerekli duyduğu hallerde ön araştırma başlatmaksızın doğrudan soruşturma evresini başlatma hakkına sahiptir.
[1] Mesleki çalışmalarımızda yer alan bilgiler belli bir konunun veya yasal düzenlemenin veyahut yargı kararlarının çok geniş ve kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel olarak mükelleflere ve uygulayıcılara bilgi vermek, gündemi talip etmeye yardımcı olmak ve yorum yapmalarına yardım amacını taşımaktadır.
Makaleleri yazıldığı dönem ve yasal düzenlemelerin dikkate alınarak değerlendirme yapılmasının önemli olduğunu hatırlatmak isteriz. Makalelerin telif ve diğer yasal hakları doğrudan şirkete ve yazarına ait olup, atıf yapmadan veya izinsiz kullananlar hakkında her türlü yasal işlemin yapılacağını ifade ederiz.
Çalışmalarımız profesyonel hizmetlerimizi temsil etmeyebileceği gibi, her durum ve koşulda profesyonel yaklaşımlarımızı da ifade ettiği iddia edilemez. Yaptığınız fiili/pratik çalışmalarda bu değerlendirmeler dikkate alınırken, olayların koşullarının da incelenmesi, irdelenmesi, sonuçlarının iyi analizi son derece önemlidir. Bu tür çalışmalarda mutlak suretle bir profesyonelden bilgi alınması veya danışmanlık alınmasında fayda bulunduğu düşünülmektedir. Şirketimiz tarafından iş ortalarımızın personellerimizin yetişmesi ve gelişmesinden duyduğumuz sorumluluğu yerine getirme gayreti içinde olacağımıza dair sözümüzü tutma gayreti içinde olduğumuzu iletmek isteriz.
“ADEN Yeminli Mali Müşavirlik Bağımsız Denetim ", söz konusu çalışmaların ve içeriğindeki bilgilerin özel durum veya koşullara bağlı olarak hata içermediğine dair herhangi bir güvence vermemektedir. Mesleki çalışmaları ve içeriğindeki bilgileri kullanımınız sonucunda ortaya çıkabilecek her türlü risk tarafınıza aittir ve bu kullanımdan kaynaklanan her türlü zarara dair risk ve sorumluluk tamamen tarafınızca üstlenildiğinin bilinmesi gerekmektedir.
[1]“http://www.dogerlihukuk.com/”, “EPDK Tarafından Verilen İdari Para Cezalarına Karşı Ne Yapılabilir?, Erişim Tarihi:25.02.2013,
