İŞ YERİ DEĞİŞİKLİĞİ VE NAKİL İŞLEMLERİ
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 163. maddesi 4108 Sayılı Kanunla "İş ve teşebbüsün bir yerden diğer bir yere nakledilmesi adres değişikliği sayılır." şeklinde değiştirilmiştir.
Maddenin değişmeden önceki hükmü uyarınca, mükelleflerin bir vergi dairesi yetki alanından başka bir vergi dairesi yetki alanına işyerini nakletmesi, adres değişikliği sayılmayıp o vergi dairesinde işi bırakma, gidilen vergi dairesinde yeniden işe başlama olarak uygulanmakta idi.
Bu uygulamada, mükelleflerin Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre düzenlenmesi zorunlu belgelerinden kullanılmamış olanları imha edilmek üzere vergi dairesine teslim etmeleri gerekmekte idi.
Bundan böyle, Vergi Usul Kanununun 163. maddesinde yapılan değişikliğe paralel olarak, bir vergi dairesi yetki alanından başka bir vergi dairesi yetki alanına iş yerini veya kanuni merkezini nakleden mükellefler işi bırakmış sayılmayacak vergi dairelerince "adres değişikliği" işlemine tabi tutulacaklardır. İşyeri naklinin, aynı il içerisinde veya iller arasında olması, farklı uygulama yapılmasını da gerektirmeyecektir.
- Mükelleflerce adres değişikliğine ilişkin bildirim; eski vergi dairelerine verilebileceği gibi yeni vergi dairelerine de verilmesi mümkün olacaktır.
Adres değişikliğine ilişkin bildirimin eski vergi dairesine verilmesi halinde; mükellefin elinde bulunan kullanılmamış belgelerini yeni işyerinde kullanmaya devam edebilmesi için kullanılmayan belgeler nev'i ve sayı itibariyle tespit edilerek bir tutanak düzenlenecek, vergi dairesi müdürü ve mükellef tarafından imzalanacaktır.
Adres değişikliğini içeren dilekçe ile belgelere ilişkin düzenlenecek tutanağın bir örneği mükellefin işyerini naklettiği yeni vergi dairesine bir yazı ile faks aracılığıyla gönderilecektir. Yazıyı alan yeni vergi dairesince, yoklama işlemleri yapılarak yoklama sonucu eski vergi dairesine bildirilecektir.
- Yeni vergi dairesince yapılacak yoklama sonucuna göre, eski vergi dairesince mükellefiyetin nakil nedeniyle terk işlemi tamamlanacaktır.
- Terk işleminin yapıldığının yeni vergi dairesine bildirilmesi üzerine, yeni vergi dairesi mükellefiyet tesis işlemini tamamlayacaktır.
Adres değişikliğine ilişkin bildirimin yeni vergi dairesine verilmesi halinde; yeni vergi dairesince onaylı nüfus cüzdanı örneği istenecek ve “yoklama” işlemi yaptırılacaktır. Durum, mükellefiyet kaydının bulunduğu eski vergi dairesine faks aracılığıyla bildirilerek, mükellefin vergilendirmeye yönelik bilgileri istenecektir.
- Mükellefin elinde bulunan kullanılmamış belgelerini yeni iş yerinde kullanmaya devam edebilmesi için, eski vergi dairesinden gelen bilgilere göre, bu belgeler nev'i ve sayı itibariyle tespit edilecek ve bu tespit bir tutanakla düzenlenerek vergi dairesi müdürü ve mükellef tarafından imzalanacaktır.
- Tutanak ve bildirimin birer örneği eski vergi dairesine gönderilerek sicil yönünden terk işleminin yapılması sağlanacaktır.
- Terk işleminin yapıldığının yeni vergi dairesine bildirilmesi üzerine yeni vergi dairesince mükellefiyet tesis işlemleri tamamlanacaktır.
Şirketin unvan değişikliği; işe başlama, sınıf değiştirme, yeni mükellefiyete girme, şekil değiştirme gibi unsurlar olarak değerlendirilemeyeceğinden, ilgili hesap dönemi için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tasdik ettirilmiş olan defterlerin ara tasdik yapılmaksızın unvan değişikliğini kapsayan hesap dönemi sonuna kadar eski unvan ile kullanılması mümkündür. Ancak, defterlerinizi ertesi yılda da kullanmak istemeniz durumunda Ocak ayı içinde tasdiki yenilemeniz gerektiği tabiidir.
- Şirketin ünvan değişikliğinden önce bastırıp halen kullanmakta olduğu Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre düzenlenmesi ve kullanılması zorunlu belgeleri üzerinde yer alan eski unvanınız okunaklı bir şekilde çizilerek bu belgelere; yeni unvanınız elle yazılmak veya kaşeyle yada bilgisayarla basılmak suretiyle mevcut belgeleriniz tükeninceye kadar kullanılmaya devam edilmesi mümkün bulunmaktadır.
- Ödeme kaydedici cihazların, fiş üzerine yeni unvanınızı yazacak şekilde programlanması gerekmekte olup bu cihazlara ait levhaların değişen bu bilgilere göre düzeltilmek suretiyle kullanılması mümkündür. (240 Sıra Numaralı VUK Genel Tebliği)
Belgelerin Kullanılması Durumu:
VUK 101 inci maddede yazılı bilinen iş (7061 sayılı kanunun 20 nci maddesiyle kaldırılan ibare; Yürürlük 05.12.2017) yeri adreslerini değiştiren mükellefler, yeni adreslerini vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. (interaktif vergi dairesi)
İş ve teşebbüsün bir yerden diğer bir yere nakledilmesi adres değişikliği sayılır.
Şirketlerin işe başlama bildirimleri dışında yapılacak bildirimler ile işi bırakma ve değişiklik bildirimleri, bildirilecek olayın vukuu tarihinden itibaren bir ay içerisinde mükellef tarafından vergi dairesine yapılır.
- Mükellef tarafından adres değişikliğine ilişkin bildirimin yasal süresi içinde yapılmaması halinde mükelleflere ikinci derece usulsüzlük cezası uygulanması riski bulunmaktadır.
Yine adres değişikliğinin bildirilmemesi durumunda vergi dairesi tarafından ilan suretiyle tebligat yapılarak mükellef hakkındaki yasal işlemlere devam edilmesi söz konusu olacaktır.
Bu durumda değişikliği bildirmeyen şirket, ilanen yapılan tebligattan haberdar olmaz ise, şirketin aleyhe tesis edilen idari işlemlere karşı tebliğ ile işlemeye başlayacak olan yasal süreleri kaçırması gibi önemli bir risk söz konusu olacaktır.
İnteraktif Vergi Dairesinde yer alan bildirimler:
- İşe başlama bildirimi
- İşi bırakma bildirimi
- İşyeri adres değişikliği bildirimi
- Şube işyeri açılış bildirimi
- Şube işyeri kapanış bildirimi
