1 FİNANSAL HESAP BİLGİLERİNİN VERGİ KONULARINDA KARŞILIKLI OLARAK OTOMATİK DEĞİŞİM STANDARDI BİLGİLENDİRME REHBERİ ÜCRETSİZDİR
Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı Yayın No: 1 2020 2 İçindekiler Giriş.................................................................................................................................. 4 Otomatik Bilgi Değişiminin Arkaplanı:...............................................................................
4 Otomatik Bilgi Değişiminin Kapsamı: ................................................................................ 5 Soru 1: Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimi Nedir? ............................................ 7 Soru 2: Sadece Türkiye mi bilgi gönderecek? ..................................................................... 7 Soru 3: Neden otomatik bilgi paylaşımı yapılmaktadır? ..................................................... 8 Soru 4: Otomatik bilgi değişimi kapsamında bilgi paylaşımı başladı mı? ............................. 8 Soru 5: Hangi ülkelerle bilgi değişimi yapılacaktır?............................................................. 9 Soru 6: Sistem nasıl işleyecek? .......................................................................................... 9 Soru 7: Hangi dönemin bilgileri paylaşılacaktır? Otomatik bilgi değişimi geçmiş yılları kapsamakta mıdır? ......................................................................................................... 10 Soru 8: Kimlerin bilgileri değişime tabi tutulacaktır?........................................................ 10 Soru 9: Bir ülkede yerleşik (mukim) olmak ne demektir? ................................................. 10 Soru 10: Kimler Türkiye’de mukim kabul edilir?............................................................... 11 Soru 11: Çifte vatandaşlığı bulunan Türk vatandaşlarının hem Türkiye’de hem yabancı bir ülkede adresi olması halinde yine de bildirim yapılır mı? ................................................. 11 Soru 12: Bankalar gibi finansal kuruluşların bir süredir müşterilerden beyan ve belge istemesi bildirim yapılması amacına mı yöneliktir?.......................................................... 12 Soru 13: Sadece Türk bankalarından mı bilgi alınır? ......................................................... 12 Soru 14: Hangi kuruluşlar bildirim yapacak? .................................................................... 13 Soru 15: Finansal kuruluşlar bildirim kapsamındaki müşterilerini nasıl tespit edecek?...... 13 Soru 16: Finansal kuruluş gösterge bulduğu müşteriyi mutlaka bildirecek mi? ................. 14 Soru 17: Otomatik Bilgi Değişiminin Kapsamı nedir?........................................................ 14 Soru 18: Hangi bilgiler paylaşılacaktır? ............................................................................ 15 3 Soru 19: Yurtdışı yerleşiklerin (yurtdışı mukimlerin) Türkiye’de kurdukları veya ortağı oldukları şirketler otomatik bilgi değişimi kapsamında mıdır? ......................................... 16 Soru 20: Hangi hesaplar finansal hesap sayılmaktadır? .................................................... 17 Soru 21: Gayrimenkul bilgileri paylaşılacak mıdır? ........................................................... 17 Soru 22: Bildirimler için bir limit bulunuyor mu?.............................................................. 18 Soru 23: Bildirimler hangi para birimi ile yapılacak?......................................................... 18 Soru 24: Hesap hareketleri bildirim kapsamında mı? Bir hesabın hangi gün itibarıyla bakiyesi bildirilecek?....................................................................................................... 19 Soru 25: Pasif (hareketsiz) hesaplar da kapsamda mı? ..................................................... 19 Soru 26: Kapatılan hesaplar da bildirilir mi?..................................................................... 20 Soru 27: Ortak hesapların bildirimi nasıl yapılır?.............................................................. 20 Soru 28: Bu bilgilerin paylaşımı çifte vergilendirmeye yol açar mı? .................................. 21 Soru 29: Değişilecek bilgiler hangi amaçla kullanılabilecektir? ......................................... 22 Soru 30: Değişilecek bilgiler hangi kurumlarla paylaşılacaktır?......................................... 22 Soru 31: Türk vatandaşlarının bu alanda alabilecekleri önlemler nelerdir? ....................... 22 Soru 32: Gönderilen bilgilerin gizliliği nasıl sağlanacaktır?................................................ 22 Soru 33: Hesap sahiplerinin avukatlar ya da diğer hizmet sağlayıcılara vekalet vererek otomatik bilgi değişimi dışında kalması mümkün müdür?................................................ 22 Soru 34: Otomatik bilgi değişimi ile Kişisel Verileri Koruma Kanunu ihlal ediliyor mu?...... 23 Soru 35: Finansal bilgilerin otomatik değişimine ilişkin nereden bilgi edinilebilir? ............ 23 4
Giriş Otomatik Bilgi Değişiminin Arkaplanı:
Vergi alanında uluslararası işbirliği, pek çok ülkenin katılımıyla sürdürülen ve Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye’nin de bir parçası olduğu Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ve G20 gibi uluslararası kuruluş ve oluşumlarca da takip edilen bir süreçtir. Ülkeler çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının kendilerine sağladığı sınırlar dâhilinde talep üzerine bilgi değişimini uzun yıllardır yürütmekteyken, vergi kayıp ve kaçaklarını önlemek konusundaki işbirliğinin hem çok taraflı hem de otomatik temelde gerçekleşmesini sağlamak üzere OECD tarafından Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi oluşturulmuştur. Avrupa Birliği üyesi ülkelerin tamamının yanı sıra İsviçre, Norveç, Brezilya, Hindistan gibi ülkeler de dahil bugün itibarıyla 136 ülkenin (EK 1) taraf olduğu Sözleşme, uluslararası vergisel işbirliği ve şeffaflığın bir gereği olarak 2011 yılında Türkiye tarafından da imzalanmıştır. Bu tarihten 6 yıl sonra, uygulamayı düzenleyen ve sayıları her yıl artmakla birlikte bugün itibarıyla 107 ülkenin (EK 2) taraf olduğu “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması”nı da Türkiye 21.04.2017 tarihinde imzalamış ve 31.12.2019 tarihinde onaylamıştır. Bu anlaşmaya göre, imzacı ülkeler, karşılıklılık temelinde, ilgili ülkelerin mukimlerine ait finansal hesap bilgilerini, finansal kuruluşlardan toplayıp ayrı bir talep gerekmeksizin (otomatik olarak) her yıl ilgili ülkeyle paylaşacaktır. Türkiye’de otomatik bilgi değişimi için bilgileri toplamaya ve paylaşmaya yetkili makam, Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı Gelir İdaresi Başkanlığıdır. Esasen 10 yıllık bir geçmişi bulunan, (mütekabiliyet) karşılıklılık esasına dayalı ve global bir konu olan otomatik bilgi değişimi mekanizması çerçevesinde diğer ülkelerle birlikte ülkemiz de 2018 yılında bilgi değişimine başlama taahhüdünde bulunmuştur. AB ülkeleri ile pek çok diğer ülke ise kendi aralarında otomatik bilgi değişimine 2017 ve 2018 yıllarında başlamıştır. 5 Otomatik bilgi değişimi taahhüdünün yerine getirilmesi hususu hem OECD hem de Avrupa Birliği nezdinde “kara liste” olarak da adlandırılan vergisel açıdan işbirliği yapmayan veya şeffaf olmayan ülke listeleri ve benzeri uygulamalar ile takip edilmekte ve muhtelif tedbirler üzerinde çalışılmaktadır. Uluslararası finans ve kredi kurumları nezdinde de bu listeleme çalışmaları dikkate alınmaktadır. Anlaşmaya taraf ülkelerden Almanya, Hollanda, Belçika, Avusturya ve Fransa, Türkiye’nin (2019 yılına ait bilgilerin paylaşılacağı) 2020 yılı bilgi değişimi takvimine alınamamıştır. Bununla birlikte, Avrupa Birliği, tüm üye devletlerle otomatik bilgi değişimi yapmayan ülkeleri listeleme yoluyla izlemekte ve bu ülkelere yaptırım uygulamayı tartışmaktadır. Önümüzdeki süreçte bilgi değişimi yapılan ülke sayısının arttırılması söz konusudur. Otomatik Bilgi Değişiminin Kapsamı: Otomatik bilgi değişimi; kişilerin, yerleşik (mukimi) olduğu ülke dışındaki diğer ülkelerde bulunan finansal hesap bilgilerinin, yerleşik (mukim) olunan ülkeye, her yıl diğer ülke vergi idarelerince, vergisel amaçlarla kullanılmak üzere mütekabiliyet esasında (karşılıklı) ve otomatik olarak elektronik ortamda gönderilmesidir. Örneğin; İsveç’te yerleşik bir Türk vatandaşının Türkiye’de bulunan ve kapsama giren banka hesabına ilişkin bilgilerin mütekabiliyet (karşılıklılık) esasında paylaşımıdır. Türkiye’de yerleşik bir İsveç vatandaşının İsveç’te sahip olduğu banka hesabının bilgisi de İsveç’ten alınacaktır. Bu kapsamda; mevduat, saklama ve yatırım kuruluşları ile belirli sigorta şirketleri nezdindeki; Mevduat hesapları, Saklama hesapları, Ortaklık ve borç ilişkisi menfaati, Nakdi değer sigorta sözleşmeleri, Düzenli ödeme sözleşmelerine ilişkin finansal bilgiler paylaşılacaktır. 6 Değişime tabi tutulacak bilgiler;
İlgilinin adı ve soyadı, Adresi, Yerleşik (mukim) olduğu ülke ve vergi kimlik numarası (VKN), Doğum yeri ve tarihi, Hesap numarası, hesap bakiyesi ya da değeri, Hesaba yıl içinde ödenen faiz, temettü gibi gelirlerin ya da hesapta tutulan varlıklardan elde edilen gelirlerin toplam brüt tutarı gibi bilgilerden oluşmakta olup, gayrimenkul ve taşıt bilgileri otomatik bilgi değişimi kapsamında değildir. Hesap hareketleri detayı da bu kapsamda finansal kuruluşlardan alınmayacak ve paylaşım konusu yapılmayacaktır.
7 Finansal Hesap Bilgilerinin Karşılıklı Olarak Otomatik Değişimi Soru 1: Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimi Nedir? Cevap 1: Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), G20’nin ve AB’nin uluslararası ölçekte vergi kayıp ve kaçağı ile mücadele çalışmaları sonucunda, Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi hazırlanmıştır. Bu sözleşme, AB üyesi ülkelerin yanı sıra, İsviçre, Norveç, Brezilya, Hindistan gibi ülkelerin de dahil olduğu bugün itibarıyla 136 ülke (EK 1) tarafından imzalanmıştır. Türkiye söz konusu bu sözleşmeyi 2011 yılında imzalamıştır. Bu tarihten 6 yıl sonra, uygulamayı düzenleyen ve bugün itibarıyla 107 ülkenin taraf olduğu “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması”nı da Türkiye 21.04.2017 tarihinde imzalamış ve 31.12.2019 tarihinde onaylanmıştır. Bu anlaşmaya göre, imzacı ülkeler, karşılıklılık temelinde, ilgili ülkelerin mukimlerine ait finansal hesap bilgilerini, finansal kuruluşlardan toplayıp ayrı bir talep gerekmeksizin (otomatik olarak) her yıl ilgili ülkeyle paylaşacaktır. Türkiye’de otomatik bilgi değişimi için bilgileri toplamaya ve paylaşmaya yetkili makam, Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı Gelir İdaresi Başkanlığıdır. Soru 2: Sadece Türkiye mi bilgi gönderecek? Cevap 2: Otomatik bilgi değişimi, diğer ülkelerde bulunan finansal hesap bilgilerinin yerleşik (mukim) olunan ülkeye her yıl karşılıklı (mütekabiliyet esasında) ve otomatik olarak elektronik ortamda gönderilmesidir. Buna göre Türkiye anlaşmaya taraf diğer ülke yerleşiklerinin (mukimlerinin) kapsama giren hesap bilgilerini o ülkelere gönderecek ve o ülkelerden de Türkiye’de yerleşiklerin (Türkiye mukimlerinin) kapsama giren hesap bilgilerini alacaktır. Nitekim bugüne kadar otomatik bilgi değişimi yapılan Norveç ve Letonya’dan hem kapsama giren bilgiler alınmış, hem de bilgi gönderilmiştir. Bununla birlikte, bazı ülkeler bilgi almadan sadece bilgi vermek istediğinden, Türkiye bu ülkelere bilgi vermeden tek taraflı bilgi alacaktır. 8 Soru 3: Neden otomatik bilgi paylaşımı yapılmaktadır? Cevap 3: Uluslararası düzeyde vergide şeffaflık sağlanması amacıyla, dünya genelinde banka bilgilerinin gizlenmemesi konusunda uzlaşılmıştır. Sözleşmeye taraf olan tüm ülkeler işbirliği yaparak vergi kaçaklarını en aza indirmeyi hedeflemektedir. Otomatik bilgi değişimi taahhüdünün yerine getirilmesi hususu hem OECD hem de Avrupa Birliği nezdinde “kara liste” olarak da adlandırılan vergisel açıdan işbirliği yapmayan veya şeffaf olmayan ülke listeleri ve benzeri uygulamalar ile takip edilmekte ve bilgi değişiminde bulunmayan ülkelere çeşitli tedbirler uygulanması konusunda çalışılmaktadır. Ayrıca ülkelerin otomatik bilgi değişimine ilişkin tutumları, uluslararası finans ve kredi kurumları nezdinde de dikkate alınmaktadır. Avrupa Birliğinin uygulaması muhtemel yaptırımlara örnek olarak “Sürdürülebilir Gelişme İçin Avrupa Fonu”ndan kesintilerin ve garanti kısıtlamalarının uygulanması, üye ülkeler tarafından belirli işlemlere yönelik sıkı denetimlerin yapılması ve bazı giderlerin reddedilmesi verilebilir. Soru 4: Otomatik bilgi değişimi kapsamında bilgi paylaşımı başladı mı? Cevap 4: Türkiye’nin ilk otomatik bilgi değişimi, 2018 yılında Norveç ve Letonya ile başlamış olup, 21.08.2020 itibarıyla Anlaşma kapsamında 2020 yılında Türkiye’nin otomatik temelde bilgi göndermesi (ve karşılıklılık temelinde bilgi alması) söz konusu olan 54 ülkenin (EK 3) isimleri ekte paylaşılmıştır. Listenin önümüzdeki yıllarda da değişiklik gösterebilmesi, yeni ülkelerin eklenmesi ya da çıkması söz konusu olabilecektir. Otomatik bilgi değişimi süreci zaman içerisinde Anlaşmaya taraf tüm ülkeleri kapsayacak şekilde ilerleyecektir. Güncel liste aşağıdaki linkten takip edilebilir. https://www.oecd.org/tax/automatic-exchange/international-framework-for-thecrs/exchange-relationships/ 9 Soru 5: Hangi ülkelerle bilgi değişimi yapılacaktır? Cevap 5: Türkiye’nin ilk otomatik bilgi değişimi, 2018 yılında Norveç ve Letonya ile başlamıştır. 2020 yılında Türkiye’nin otomatik bilgi göndermesi (ve karşılıklılık temelinde bilgi alması) söz konusu olan 54 ülkenin isimleri ekte (EK 3) paylaşılmıştır. Almanya, Fransa, Hollanda, Belçika ve Avusturya Türkiye’nin (2019 yılına ait bilgilerin paylaşılacağı) 2020 yılı bilgi değişimi takvimine alınamamıştır. Otomatik bilgi değişimi kural olarak karşılıklı şekilde, mütekabiliyet esasında yapılmaktadır. Bununla birlikte, bilgi değişimi yapılacağı gün itibarıyla veri güvenliği noktasında OECD sekretaryası tarafından sorun tespit edilen ülkelere bilgi gönderilmeyecektir. Ayrıca, bazı ülkeler tek taraflı bilgi göndereceğinden bu ülkelere bilgi gönderilmesi söz konusu değildir. Otomatik bilgi değişimi yapılacak ülke listenin önümüzdeki yıllarda da değişiklik gösterebilmesi, yeni ülkelerin eklenmesi ya da çıkması söz konusu olabilecektir. Otomatik bilgi değişimi süreci zaman içerisinde Anlaşmaya taraf tüm ülkeleri kapsayacak şekilde ilerleyecektir. Güncel liste aşağıdaki linkten takip edilebilir. https://www.oecd.org/tax/automatic-exchange/international-framework-for-thecrs/exchange-relationships/ Soru 6: Sistem nasıl işleyecek? Cevap 6: Türkiye’de bulunan finansal kuruluşlar, örneğin bankalar, tespit ettikleri hesaplara ilişkin bilgileri Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına bildirecek ve Başkanlık bu bilgileri güvenli bir elektronik ağ üzerinden ilgili ülkelere gönderecektir. Benzer şekilde karşılıklı olarak (mütekabiliyet esası ile)Türkiye’nin anlaşması bulunan ülkelerde bulunan hesaplara ilişkin bilgiler söz konusu ülkelerin vergi idareleri tarafından ülkemize gönderilecektir. İki ülke arasında bilgi değişimi, hesabın 31 Aralık tarihindeki durumu ile toplanan bilgilere ilişkin olarak bir sonraki yılın Eylül ayının sonuna kadar yapılabilmektedir.1 Kapsama giren bir ülkeye yalnızca o ülke yerleşiklerinin (mukimlerinin) bilgisi gönderilecektir. Bir finansal kuruluşun yurtdışına doğrudan bilgi göndermesi söz konusu değildir. Örneğin, Türkiye’deki ABC bankasının Norveç’e doğrudan bilgi göndermesi 1 Covid-19 pandemisi nedeniyle 2020 yılındaki bilgi değişimi Eylül ayı sonundan Aralık ayı sonuna alınmıştır. 10 mümkün değildir. Kapsama giren bilgiler Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından bankalardan alınacak ve ilgili ülkelerle paylaşılacaktır. Aynı şekilde, Türkiye yerleşiklerinin (Türkiye mukimi) diğer ülkelerde sahip oldukları finansal hesap bilgileri de bu ülkelerden Türkiye’ye (Gelir İdaresi Başkanlığı) gönderilecektir. Soru 7: Hangi dönemin bilgileri paylaşılacaktır? Otomatik bilgi değişimi geçmiş yılları kapsamakta mıdır? Cevap 7: Almanya, Fransa, Hollanda, Avusturya ve Belçika hariç, 2019 yılına ilişkin bilgiler karşılıklılık sağlanan ülkelere 2020 yılında gönderilecektir. Bu tarihlerden önceki yıllara ilişkin otomatik bilgi değişimi yapılması söz konusu değildir. 2020 yılında bilgi alınacak ve gönderilecek ülkelerin listesi ekte (EK 3) yer almaktadır. Norveç ve Letonya ile ise otomatik bilgi değişimi kapsamında 2018 ve 2019 yıllarında karşılıklı olarak bilgi paylaşımı yapılmıştır. Otomatik bilgi değişimi kapsamında olmamakla birlikte, talep üzerine bilgi paylaşımı uzun yıllardır çifte vergilendirmenin önlenmesi anlaşmaları çerçevesinde geçmiş yıllara ilişkin sürdürülmektedir. Soru 8: Kimlerin bilgileri değişime tabi tutulacaktır? Cevap 8: Anlaşma kapsamında, ilgili ülkelerde yerleşik (mukim)kişi ve kurumların yanı sıra, bu ülkelerde yerleşik kişilerin kontrol ettikleri Türkiye’de yerleşik olan bazı kurumların (örneğin; faiz, temettü gibi pasif gelir elde eden ya da bu amaçla varlık tutan fakat finansal kuruluş olmayan kurumlar) bilgileri paylaşılacaktır. Soru 9: Bir ülkede yerleşik (mukim) olmak ne demektir? Cevap 9: Genel olarak ilgili devletin mevzuatı gereğince ikametgâh, ev, kanuni merkez, iş merkezi veya benzer yapıda diğer herhangi bir kıstas nedeniyle vergi mükellefiyeti altına giren kişi ya da kurumun o ülkede yerleşik (mukim) olduğu kabul edilir. Örneğin; Japonya vatandaşı bir gerçek kişi sürekli olarak Türkiye’de ikamet ediyorsa vergisel açıdan Türkiye’de yerleşik (Türkiye mukimi) sayılır ve bu kişinin Japonya’da bulunan finansal hesaplarına ilişkin bilgiler Japon Vergi İdaresi tarafından Türkiye ile paylaşılır. 11 Ülkelerin yerleşikliğe (mukimliğe) ilişkin mevzuatları için daha detaylı bilgi http://www.oecd.org/tax/automatic-exchange/crs-implementation-and-assistance/taxresidency/#d.en.347760 adresinde yer almaktadır. Bir kişi iki ülkenin mevzuatına göre aynı zamanda iki ülkede de yerleşiklik (mukimlik) statüsü kazandıysa, Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının ilgili maddesine göre çifte mukimlik sorunu çözülür. Soru 10: Kimler Türkiye’de mukim kabul edilir? Cevap 10: Gelir Vergisi Kanununun 4 üncü maddesine göre “ikametgâhı Türkiye’de olanlar ile bir takvim yılında 6 aydan fazla devamlı olarak Türkiye’de oturanlar Türkiye’de yerleşmiş sayılırlar.” Medeni Kanunun 19 uncu maddesine göre “yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.” Ayrıca, Türkiye tarafından düzenlenen mukimlik belgesine ilişkin 3 no’lu sirkülere şu linkten ulaşılabilir: http://www.gib.gov.tr/uluslararasi_mevzuat Soru 11: Çifte vatandaşlığı bulunan Türk vatandaşlarının hem Türkiye’de hem yabancı bir ülkede adresi olması halinde yine de bildirim yapılır mı? Cevap 11: Bilgi değişiminde kriter vatandaşlık değil, vergi amaçları yönünden yerleşikliktir (mukimliktir). 1/7/2017 tarihinden önce ve sonra açılan hesapların incelenme yöntemleri farklıdır. 1/7/2017 tarihinden sonra açılan hesaplarda kişinin Türkiye’de yerleşik (mukim) olduğunu beyan etmesi ve bu beyanın hesap açılışında alınan diğer bilgiler ile çelişmiyor olması halinde beyanın makul olduğu kabul edilir ve hesaba ilişkin bilgiler bildirilmez. Bu tarihten önce açılan hesaplarda ise finansal kuruluşun kayıtlarındaki tek gösterge, adres bilgisi değildir. Örneğin; adres Türkiye’de olsa bile, banka kayıtlarında İsveç’te ilgili kişiye ait bir telefon numarası tespit edilmesi halinde hesabın kapsama girmesi söz konusu olabilir. Bununla birlikte, hesap sahipleri 1/7/2017 tarihinden önce açılmış hesapları açısından ilgili finansal kuruluşla iletişime geçerek Türkiye mukimi olduklarını belirten bir kişisel beyan ve kanıtlayıcı belge sunabilir. Türkiye Adres Kayıt Sisteminde kişinin “yerleşim yeri adresi” Türkiye olarak 12 kayıtlı ise, bu bilgi finansal kuruluşa sunulduğunda bu kişinin Türkiye’de yerleşik (mukim) olduğu kabul edilir. Finansal kuruluşun kayıtlarında yurtdışı adresi olan fakat yerleşme maksadıyla Türkiye’ye dönmüş vatandaşlar, Türkiye Adres Kayıt Sistemindeki kaydı düzeltebilecekleri gibi finansal kuruluşa Türkiye’de yerleşik olduklarına ilişkin bir kişisel beyan ve kanıtlayıcı belge ile başvurabilirler. Soru 12: Bankalar gibi finansal kuruluşların bir süredir müşterilerden beyan ve belge istemesi bildirim yapılması amacına mı yöneliktir? Cevap 12: Finansal kuruluşlar 1/7/2017 tarihinden itibaren müşterilerinin durumlarını tespit etmeye başlamışlardır. Müşteriler finansal kuruluşların kendilerinden istedikleri bilgi ve belgeleri doğru şekilde vermelidirler. Bu beyan ve bilgilerin verilmesi mutlaka müşteri hakkındaki bilgilerin bildirileceği anlamına gelmemektedir. Türkiye’de hesap açarken kendisinden talep edilen kişisel beyan hesabın bildirilecek bir hesap olup olmadığını belirlemeye yöneliktir. Örneğin; Türkiye vatandaşı Bay (A) uzun yıllar Yeni Zelanda’da yaşadıktan sonra emekli olarak Türkiye’ye yerleşmiştir. İlçe Nüfus Müdürlüğü’ne başvurarak bu durumu Adres Kayıt Sistemine de işletmiş bulunan Bay (A)’nın Türkiye’de açtıracağı hesap artık Türkiye mukimi olduğu için bildirilmeyecektir. Ancak, Bay (A) Yeni Zelanda’da yerleşik olmaya devam etseydi, Yeni Zelanda’da yerleşik (Yeni Zelanda mukimi) Bay (A)’nın hesabı bildirime tabi olurdu. Soru 13: Sadece Türk bankalarından mı bilgi alınır? Cevap 13: Yabancı finansal kuruluşların Türkiye’de bulunan şubeleri ile Türkiye’de kurulu finansal kuruluşlar Gelir İdaresi Başkanlığına bilgi gönderecektir. Türk finansal kuruluşlarının yurtdışı şubeleri ise bulundukları ülkenin mevzuatına tabi olup, bu kuruluşlardaki müşteri bilgilerinin Türkiye (Gelir İdaresi Başkanlığı) üzerinden diğer ülkelere otomatik bilgi değişimi kapsamında gönderilmesi söz konusu olmayacaktır. Örnek: İsveç bankası SB’nin Ankara şubesi finansal hesap bilgilerini Gelir İdaresi Başkanlığa bildirecektir. 13 Örnek: Türk bankası olan ABC Bankasının Stokholm şubesi ise İsveç mevzuatına tabi olacağından İsveç Vergi İdaresine bildirim yapacaktır. Soru 14: Hangi kuruluşlar bildirim yapacak? Cevap 14: 4 tür finansal kuruluş kapsamdadır: 1- Mevduat kuruluşları (genel olarak bankalar) 2- Saklama kuruluşları (saklama bankaları vb.) 3- Yatırım kurumları (yatırım bankaları ve fonlar gibi) 4- Belirli sigorta şirketleri Bununla birlikte kamu kurumları, uluslararası kuruluşlar bu kapsamda sayılmaz. Soru 15: Finansal kuruluşlar bildirim kapsamındaki müşterilerini nasıl tespit edecek? Cevap 15: Finansal kuruluşlar yeni açılan hesaplar için müşterilerden hangi ülkede yerleşik (mukim) olduklarını gösteren beyanlarını alırlar. Ayrıca 1/7/2017 tarihinden önce açılmış hesaplarda finansal kuruluşlar kayıt taraması yaparlar. Kayıtlarında aşağıdaki göstergelerden birinin bulunması halinde göstergenin bulunduğu ülkeye ilişkin olarak Başkanlığa bildirim gönderilir: Kişinin ilgili ülkede yerleşik (mukim) olduğuna ilişkin kayıt İlgili ülkede güncel yazışma ya da ikametgah adresi İlgili ülkede kayıtlı telefon numarası (Türkiye’de bir telefon numarası yoksa) Mevduat hesapları dışındaki hesaplardan ilgili ülkedeki hesaplara düzenli fon transferi talimatı İlgili ülkede adresi bulunan bir kişiye verilmiş temsil veya imza yetkisi (vekaletname) Finansal kuruluşun kayıtlarında başka bir adres olmaması halinde posta bekletme servisi talimatı veya posta gönderisi için belirtilen adres Bu nedenle, banka hesap sahiplerinin bankadaki adreslerini kontrol etmesi ve güncel ikamet bilgilerini kişisel beyan ve kanıtlayıcı belge ile birlikte bankalarına bildirmesi ve iletişim bilgilerini güncellemeleri önemlidir. 14 Örnek: Banka müşteriye göndereceği yazışmalar için müşterinin Azerbaycan’da bulunan güncel yazışma adresini kullanmakta ve bu yazışmalar müşteriye tebliğ edilmektedir. Aynı müşteri cep bankacılığı için ise Bulgaristan uluslararası koduna sahip bir telefon numarası kullanmaktadır ve Türkiye’de bulunan bir telefon numarası bankanın kayıtlarında yoktur. Bu durumda bu kişi için hem Azerbaycan’a hem Bulgaristan’a bildirim yapılması söz konusu olabilir. Soru 16: Finansal kuruluş gösterge bulduğu müşteriyi mutlaka bildirecek mi? Cevap 16: Finansal kuruluşlar gösterge buldukları müşterileriyle iletişime geçerek onlardan gerçekte nerede yerleşik (mukim)olduklarını gösteren kişisel beyanlarını ve bu beyanı destekleyen bir belgeyi isteyebilir. Eğer ilgili kişi Türkiye’de yerleşik (mukim) olduğunu beyan ediyor ve mukimlik belgesi, yerleşim yeri belgesi vb. gibi bir kanıtlayıcı belge ile bu beyanı destekliyor ise hakkında bildirim yapılmasına gerek kalmaz. Böyle bir beyanda bulunan kişinin gerçek halini yansıtacak şekilde beyan ve belge sunması sonradan karşılaşılabilecek olası yaptırımlardan sakınmasını sağlayacaktır. Soru 17: Otomatik Bilgi Değişiminin Kapsamı nedir? Cevap 17: Türkiye’deki finansal kuruluşlarda tutulan finansal hesap bilgileri bilgi değişimi kapsamına girmekte olup, taşınmaz ve araç gibi taşınır bilgileri otomatik bilgi değişimi kapsamında değildir. Kapsama girmesi durumunda, hem gerçek kişi (bireysel hesaplar) hem de kurumlara ait (kurum hesabı) bilgiler karşılıklı olarak paylaşılabilmektedir. Kapsamdaki finansal hesaplar; mevduat hesapları, saklama hesapları, borç ve ortaklık ilişkisi menfaati, nakdi değer sigorta sözleşmeleri ve düzenli ödeme sözleşmeleri (anüiteler) 15 olmak üzere 5 kategoridedir. Tüm hesap türlerinde hesabın yılsonu bakiyesi bildirime tabi olup, hesap bakiyelerinin kaynağına ilişkin (emekli aylığı, kira geliri gibi) bilgiler otomatik bilgi değişimi kapsamında değildir. Bununla birlikte, mevduat hesaplarında ayrıca hesaba yıl içinde ödenen faiz de bildirilecektir. Saklama hesaplarında hesaba yıl içinde ödenen faiz, temettü ve diğer gelirler ile finansal varlığın satışından doğan gelirler bilgi değişimi kapsamındadır. Mevduat ve saklama hesapları dışındaki hesap türlerinde ise (örneğin anüiteler), hesap sahibine yapılan ödemeler bildirilir. Örnek: Japonya’da yerleşik (Japonya mukimi) Bay (A)’nın, Türkiye’deki (B) bankasında vadesiz mevduat hesabı bulunmaktadır. Bay (A)’nın hesabına yıl içinde aşağıdaki tutarlar yatırılmış, Bay (A)bu yatırılan tutarlardan 10.000 TL’sini yıl içinde nakit olarak çekmiştir. 24.000 TL: SGK emekli aylığı 30.000 TL: Yıl içinde yatan kira bedelleri (10.000) TL: Nakit çekilen tutar Bay (A)’nın 31 Aralık tarihli hesap bakiyesi 44.000 TL olarak, takip eden yılın Eylül ayında Japonya’ya bildirilir. Emekli maaşı ve kira gibi gelirlerini işaret edecek bir ifade bildirimde yer almaz. Karşılıklılık (mütekabiliyet) esası çerçevesinde aynı mahiyetteki hesap bilgileri de Japonya’dan alınacaktır. Soru 18: Hangi bilgiler paylaşılacaktır? Cevap 18: Hesap sahibinin ve kurumlarda kontrol eden kişilerin (bazı ortaklar ya da bazen yöneticiler); adı-soyadı adresi, yerleşik (mukim) olduğu ülke yerleşik (mukim) olunan ülkedeki vergi kimlik numarası, 16 hesabın yılsonu bakiyesi ve yıl içinde hesaba ödenen faiz, temettü, hesapta tutulan finansal varlıkların satışından doğan gelirler gibi ödemelerin brüt tutarı paylaşılacaktır. Örnek: Bay (A)’nın Türkiye’de bulunan (B) Bankasında bir yatırım hesabı bulunmaktadır. Kendisinin İsveç’te yerleşik (mukim) olması halinde adı, soyadı ve adresinin yanı sıra İsveç tarafından verilen vergi kimlik numarası, 31 Aralık 2020 tarihinde 2.000 Euro hesap bakiyesi olduğu, hisse senedi satışından 200 TL gelir elde ettiği hususları 2021 yılının Eylül ayında İsveç’e bildirilir. Türkiye’de yerleşik bir kişinin benzer mahiyetteki bilgileri de İsveç’ten alınır. Örnek: Yukarıdaki örnekte yer alan Bay (A)hem İsveç hem de Türkiye vatandaşı ise, Bay (A)’ya ait gönderilecek kişisel bilgiler yukarıda belirtilmiş olup Türkiye’deki TC kimlik numarası ya da kendisinin Türk vatandaşlığı bulunduğuna dair bir bilgi İsveç’e gönderilmez. Soru 19: Yurtdışı yerleşiklerin (yurtdışı mukimlerin) Türkiye’de kurdukları veya ortağı oldukları şirketler otomatik bilgi değişimi kapsamında mıdır? Cevap 19: Çok detaylı açıklamaları ve özellikli durumları olmakla birlikte, genel kural olarak Türkiye’de kurulmuş bir şirketin üretim ya da mal alım-satımı gibi aktif bir ticari faaliyetle uğraşması halinde ortağı yurtdışında yerleşik (mukim) de olsa ortaklık payı kaç olursa olsun kurum hesabı otomatik bilgi değişimi kapsamına girmez. Fakat Türk vatandaşlarının yurtdışında kurdukları şirketler adına Türkiye’de açtıkları hesapların bildirimi söz konusu olabilir. Örnek: Türkiye’de kurulu TBC Limited Şirketi tekstil ürünleri imal etmektedir. Bu şirketin %51 hissesine sahip ortağı Bay (A) İsveç’te yerleşiktir. İsveç’e Bay (A)’nın ortağı olduğu şirketin Türkiye’deki finansal hesaplarına ilişkin bir bilgi gönderilmez. Örnek: Norveç’te kurulu NBC şirketinin sahibi Bay (A) Norveç’te yerleşiktir. Bay (A) şirketi adına Türkiye’deki bir bankada hesap açmıştır. Bu hesabın bilgileri hesabın açılış tarihi ve bakiyesine bağlı olarak Norveç ile paylaşılabilir. Karşılıklılık (mütekabiliyet) esası çerçevesinde aynı mahiyetteki hesap bilgileri de Norveç’ten alınabilir. 17 Ayrıca, hesap sahibi şirketin gelirlerinin ağırlıklı olarak (%50’den fazla) faiz, kar payı gibi pasif gelirlerden oluşması ve yabancı ülke mukiminin şirket ortaklığındaki payının %25’den fazla olması durumunda bu şirketin hesap bilgileri otomatik bilgi değişimi kapsamına girebilir. Bunun yanı sıra 1/7/2017 tarihinden önce açılmış bir kurum (şirket) hesabının 30/6/2017 tarihindeki bakiyesinin 250.000 ABD dolarının altında olması, müteakip yılların son günü itibarıyla da bu eşiğin aşılmaması ve finansal kuruluşun bu istisnadan yararlanmayı tercih etmesi halinde bu hesaba ilişkin herhangi bir durum tespiti yapılmaması mümkündür. Bu durumda hesap bilgileri otomatik bilgi değişiminin dışında kalır. Örnek: Norveç mukimi Bay (A)’nın Türkiye’de bulunan şirketinin brüt gelirlerinin %49’u kira gelirlerinden, %51’i ise faiz gelirlerinden oluşmaktadır. Bay (A) bu şirketin tek ortağıdır. Şirketin Türkiye’de bulunan (B) Bankasında 260.000 Euro tutarında mevduat hesabı bulunmaktadır. Bu hesap Norveç’e bildirilir. Karşılıklılık (mütekabiliyet) esası çerçevesinde aynı mahiyetteki hesap bilgileri de Norveç’ten alınır. Soru 20: Hangi hesaplar finansal hesap sayılmaktadır? Cevap 20: Finansal hesaplar; mevduat hesapları, saklama hesapları, ortaklık ve borç ilişkisi menfaati, nakdi değer sigorta sözleşmeleri ve anüite sözleşmelerinden oluşur. Soru 21: Gayrimenkul bilgileri paylaşılacak mıdır? Cevap 21: Gayrimenkuller (ev, bina, arsa vb.) ve araç gibi finansal nitelikte olmayan varlıklara ilişkin bilgilerin otomatik temelde değişimi söz konusu değildir. Örnek: Japonya’da yerleşik (Japonya mukimi) Bay (A) Ankara’da kiraya verdiği evinden 50.000 TL kira geliri elde etmiş ve kira Türk finansal kuruluşunda bulunan vadesiz mevduat hesabına yatmıştır. Bay (A) yıl içinde hesabından hiç para çekmemiş olup yılın başındaki hesap bakiyesi ise sıfırdır. Bu durumda, Japonya’ya gönderilecek bildirimde hesabın yılsonu bakiyesi 50.000 TL olarak bildirilir fakat otomatik bilgi değişimi kapsamında, Bay (A)’nın 18 Ankara’da evi olduğu, paranın kaynağının kira geliri olduğu ya da hesaba kira yattığına ilişkin bir bilgi gönderilmez. Soru 22: Bildirimler için bir limit bulunuyor mu? Cevap 22: 01/07/2017 tarihinden önce açılmış kurumlara ait hesaplarda hesap bakiyesinin 250.000 ABD dolarını geçmemesi halinde finansal kuruluşun bu hesabı Başkanlığa bildirmesi zorunlu değildir. Bireysel hesaplar için ise böyle bir eşik değer söz konusu değildir. 01/07/2017 tarihinden sonra açılan hem bireysel hesaplar hem de kurum hesapları bakiyesi ne olursa olsun bildirim kapsamındadır. Örnek: İsveç mukimi Bay (M)’nin Türkiye’de bulunan (B) bankasında 10 TL bakiyeli hesabı bulunmaktadır. Bu hesabın bilgileri İsveç’e bildirilir. Karşılıklılık (mütekabiliyet) esası çerçevesinde aynı mahiyetteki hesap bilgileri de İsveç’ten alınır. Örnek: Danimarka’da kurulu (M) şirketi Türkiye’de bulunan (B) bankasında 30/05/2016 tarihinde hesap açmıştır. Hesabın 31/12/2020 tarihli bakiyesi 249.000 ABD dolarıdır. Belirlenen eşiği aşmadığı için bankanın bu hesabı 2021 yılında bildirmesi zorunlu değildir. Soru 23: Bildirimler hangi para birimi ile yapılacak? Cevap 23: Bildirimler hesabın tutulduğu para birimiyle (Türk Lirası, Avro, İngiliz Sterlini, ABD Doları vb.) yapılacaktır. Örnek: Bulgaristan’da yerleşik Bay (A)’nın Türkiye’deki (B) bankasında bulunan hesaplarının 31 Aralık tarihli bakiyeleri aşağıdaki gibidir: 1. hesap: 10.000 Euro 2. hesap: 10.000 TL 3.hesap: 10.000 ABD Doları Hesap bakiyeleri herhangi bir kura dönüştürülmeden 3 ayrı hesap bakiyesi olduğu gibi bildirilir. 19 Soru 24: Hesap hareketleri bildirim kapsamında mı? Bir hesabın hangi gün itibarıyla bakiyesi bildirilecek? Cevap 24: Anlaşma kapsamındaki finansal hesapların 31 Aralık tarihindeki hesap bakiyesi ya da değeri ile bu hesaba yıl içinde ödenen gelir (faiz, kar payı, temettü, finansal varlıkların satışından elde edilen gelirler vb. gibi) bildirim kapsamındadır. Ancak, örneğin bir mevduat hesabına yıl içinde yatırılan gayrimenkul kira ödemesi, borç ödemesi gibi hesap hareketleri otomatik bilgi değişimi kapsamında değildir. Örnek: İsveç’te yerleşik Bay (A)’nın Türkiye’deki (B) bankasında bir vadeli mevduat hesabı bulunmaktadır. Bay (A)’nın Antalya’daki evine ait kira bedeli her ay bu hesaba yatmaktadır. Bu hesaba ilişkin31 Aralık tarihi itibari ile olan hesap bakiyesi ve hesaba ödenen faiz bir sonraki yıl en geç Eylül sonu itibari ile otomatik bilgi paylaşımı çerçevesinde bildirilirken; otomatik bilgi değişimi kapsamında, paranın kaynağının kira geliri olduğu ya da hesaba kira yattığına ilişkin bir bilgi gönderilmez. Karşılıklılık (mütekabiliyet) esası çerçevesinde aynı mahiyetteki hesap bilgileri de İsveç’ten alınacaktır. Soru 25: Pasif (hareketsiz) hesaplar da kapsamda mı? Cevap 25: Hesap sahibi tarafından; son 3 yıldır para yatırma- çekme vb. bir hesap hareketi gerçekleştirilmeyen ve son 6 yıldır hakkında finansal kuruluş ile iletişime geçilmeyen hesaplar, bakiyesi 1.000 ABD Dolarını aşmamak kaydıyla otomatik bilgi değişimi yönünden hareketsiz hesap olarak değerlendirilir ve bildirim yapılmaz (düzenli ödeme sözleşmelerianüite hariç). Hesap sahibi, hesabın bulunduğu finansal kuruluşta bulunan başka bir hesabına ilişkin işlem yaparsa, önceki paragrafta belirtilen hesap da bildirime tabidir. Örnek: Japonya’da yerleşik (Japonya mukimi) Bay (A), Türkiye’de bulunan (B) bankasındaki hesabına ilişkin son 6 yıldır herhangi bir işlem yapmamış olup, hesabını kapatmamıştır. Bu durumda hesap pasif (hareketsiz) olarak nitelendirilse de bakiyesi 1.000 ABD Dolarını aşıyorsa bildirilecektir. 20 Soru 26: Kapatılan hesaplar da bildirilir mi? Cevap 26: Hesabın yıl içinde kapatılmış olması halinde kapatılmış olduğu bilgisi hesabın kapatılmasını takip eden yıl bildirilecektir. Örneğin; 2019 yılında kapatılan bir hesap, 2019 yılına ilişkin 2020 yılında yapılacak değişimde yer alacaktır. (2018 yılında veya öncesinde kapatılmış bir hesap 2020 yılında yapılacak değişimde yer almaz). Hesabın yalnızca kapatıldığı yıl ile ilgili bildirim yapılacaktır. Kapatılmış hesaplara ilişkin hesap bakiyesi veya değeri sıfır “0” olarak bildirilecektir. Bununla birlikte hesap kapatılmış bile olsa kapanma tarihine kadar hesaba işleyen faiz gibi bilgiler bildirime tabidir. Örnek: Japonya’da yerleşik (Japonya mukimi) Bay (A)’nın Türkiye’de bulunan (B) bankasındaki hesabına 20.000 TL kira geliri yatmış olup, Bay (A) kira gelirini vadeli hesapta tutarak 2.000 TL faiz geliri elde etmiştir. Bay (A) hesabını 14 Nisan 2020 tarihinde kapatmıştır. Hesaba ilişkin 2021 yılında Japonya’ya gönderilecek bilgilerde hesap bakiyesinin “0" olduğu ve 2.000 TL faiz geliri elde edildiği bildirilecektir. Soru 27: Ortak hesapların bildirimi nasıl yapılır? Cevap 27: Müşterek olarak tutulan hesaplarda ortakların her biri hesap sahibi gibi değerlendirilir ve hesap bakiyesinin tümü bildirilir. Bildirimde hesabın bakiyesinin ortak sayısına bölünmesi söz konusu değildir. Örnek: Japonya’da yerleşik (Japonya mukimi) Bay (A), Türkiye’de bulunan (C) bankasında 100.000 Euro tutarında mevduat hesabına eşi Japonya mukimi Bayan (B) ile ortak olarak sahiptir. Japonya’ya yapılacak bildirimde Bay (A)’nın hesap bakiyesi 100.000 Euro olarak bildirilirken, Bayan (B)’nin de hesap bakiyesi 100.000 EUR olarak yer alacaktır. Bildirimde hesabın bakiyesinin ikiye bölünmesi söz konusu değildir. Eşlerden birinin yurtdışında mukim olması o ülkeye bildirim yapılması için yeterlidir. Eşlerden biri Türkiye’de mukim olsa bile hesap bakiyesinin tamamı Japonya’ya bildirilir. Karşılıklılık (mütekabiliyet) esası çerçevesinde aynı mahiyetteki hesap bilgilerinin de Japonya’dan alınacağı tabiidir. 21 Soru 28: Bu bilgilerin paylaşımı çifte vergilendirmeye yol açar mı? Cevap 28: Otomatik bilgi değişimine bağlı olarak çifte vergilendirme yapılmayacaktır. Elde edilen gelir, ya sadece gelirin elde edildiği ülkede (örneğin Türkiye’de) vergilendirilecek, ya da gelirin elde edildiği ülkede (örneğin Türkiye’de) ödenen vergi, mukim olunan diğer ülkede ödenecek vergiden mahsup edilebilecek, yani Türkiye’de ödenen vergi ilgili ülkede ödenecek tutardan düşülebilecektir. Türkiye’de elde edilen gelirlerin bazıları diğer ülkelerde de vergilendirmeye tabidir. Örneğin; Türkiye ile (A) ülkesi arasındaki “Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması” kapsamında Türkiye’de temettü gelirlerinden %10 oranında vergi kesintisi yapılıyor ve asıl mukim olunan (A) ülkesinde bu gelirlerden %15 oranında vergi alınıyor ise, aradaki farkın (A) ülkesine ödenmesi söz konusudur. Örnek: Japonya’da yerleşik (Japonya mukimi) Bay (A), Türkiye’deki vadeli banka hesabından yıl içinde 10.000 TL faiz geliri elde etmiş olup hesabın 31 Aralık’taki yılsonu bakiyesi 100.000 TL’dir. Banka tarafından faiz geliri üzerinden %10 oranında 1.000 TL gelir vergisi kesintisi yapılmıştır. Bilgi değişimi kapsamında Japonya’ya hesabın yılsonu bakiyesinin 100.000 TL olduğu ve dönem içinde 10.000 TL faiz geliri elde edildiği bildirilecektir. Karşılıklılık (mütekabiliyet) esası çerçevesinde aynı mahiyetteki hesap bilgileri de Japonya’dan alınacaktır. Japonya mevzuatına göre Bay (A)’nın Türkiye’de elde ettiği faiz gelirini Japon Vergi İdaresine beyan etmesi gerekiyorsa, Türkiye’de kesinti yoluyla ödenen 1.000 TL Gelir Vergisi Japonya’da ödenecek vergiden mahsup edilebilecektir. Yürürlükteki ÇVÖA(Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları) hükümleri yıllardır bu şekilde uygulanmakta olup otomatik bilgi değişimi sonrasında da söz konusu Anlaşmaların vergilendirmeye ilişkin hükümlerinin eskiden olduğu gibi uygulanmasına devam edilecektir. Türkiye’nin çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının Türkçe metinlerine ve bazı anlaşmaların uygulanmasına ilişkin rehberlere aşağıda belirtilen linkten ulaşılabilir: http://www.gib.gov.tr/uluslararasi_mevzuat 22 Soru 29: Değişilecek bilgiler hangi amaçla kullanılabilecektir? Cevap 29: Değişilecek bilgiler vergi amaçları için kullanılabilecektir. Soru 30: Değişilecek bilgiler hangi kurumlarla paylaşılacaktır? Cevap 30: Otomatik bilgi değişimi OECD tarafından oluşturulan aktarım mekanizması üzerinden karşılıklılık esasına dayalı olarak vergi idareleri arasında gerçekleşecektir. Sadece yerleşik (mukim) olunan ülkeyle sınırlı bir paylaşım yapılacaktır. Soru 31: Türk vatandaşlarının bu alanda alabilecekleri önlemler nelerdir? Cevap 31: Türk vatandaşları bulundukları ülkelerdeki vergi kanunlarına uyum sağlamaları halinde otomatik bilgi değişimi uygulamasından olumsuz etkilenmeyecektir. Soru 32: Gönderilen bilgilerin gizliliği nasıl sağlanacaktır? Cevap 32: Bilgi gönderilecek ülkeler OECD’nin veri güvenliği ve gizlilik denetiminden geçmiş ülkelerdir. Bu denetim sonucunda uygun görülmeyen ülkelere bilgi gönderilmeyecektir. Soru 33: Hesap sahiplerinin avukatlar ya da diğer hizmet sağlayıcılara vekalet vererek otomatik bilgi değişimi dışında kalması mümkün müdür? Cevap 33: Yukarıda ifade edilen paylaşım kriterlerini taşıyan hesaplara ait bilgilerin, başvuru, dilekçe, itiraz ve dava gibi yöntemlerle otomatik değişim dışında bırakılması mümkün değildir. Vatandaşlarımız finansal hesap bilgilerinin bildirim dışında tutulacağı vaadiyle kendilerinden ücret, T.C. kimlik numaraları, e-devlet şifreleri gibi bilgileri talep eden kişi ve şirketlere karşı dikkatli davranmalı ve bu bilgilerin dolandırıcılık amacıyla kullanılabileceğini göz önünde bulundurmalıdır. Bu konuda yurtdışında veya Türkiye’de ücret karşılığı hizmet vermek üzere hiçbir avukat, danışman veya şirket yetkilendirilmemiştir. Vatandaşlarımızın, avukatlara ya da danışmanlık firmalarına verilerinin yurtdışına aktarılmasına rıza gösterilmediği yönünde vekaletname vererek otomatik bilgi değişimini önlemeleri mümkün değildir. 23 Örnek: Bay (A) İsveç’te yaşamaktadır. Bir televizyon programında danışman olduğunu ve otomatik bilgi paylaşımı kapsamında verileri gizleyebileceğini iddia eden Bay (E)’ye vekalet ücreti olarak 1000 Euro ödemiştir. Bay (E), idari makamlara Bay (A)’nın verilerinin gizlenmesi için başvursa da Bay (A)’nın verileri Anlaşma kapsamına giriyorsa bilgileri paylaşılır. Soru 34: Otomatik bilgi değişimi ile Kişisel Verileri Koruma Kanunu ihlal ediliyor mu? Cevap 34: Otomatik bilgi değişimi, karşılıklı olarak (mütekabiliyet esasında) uluslararası anlaşma kapsamında yürütüldüğünden, Kişisel Verileri Koruma Kanununa aykırılık teşkil etmemektedir. 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında verilerin yurtdışına aktarılmasına rıza gösterilmediği yönünde dilekçe vererek otomatik bilgi değişimini önlemek mümkün değildir. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın ilgili Kanuna atıfla Kişisel Verileri Koruma Kurumuna ya da Türkiye’deki diğer kamu kurumlarına verdiği dilekçelere verilen cevaplarda; Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşmasının imzalandığı, anlaşmanın sadece finansal hesapları kapsadığı ve yapılan işlemlerin mevzuata uygun olduğu hususları belirtilmektedir. Soru 35: Finansal bilgilerin otomatik değişimine ilişkin nereden bilgi edinilebilir? Cevap 35: Vatandaş odaklı katılımcı ve şeffaf hizmet anlayışı çerçevesinde vatandaşlarımız obd@gelirler.gov.tr e-posta adresine soru ve önerilerini iletebilirler. Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığına yazı ile başvurarak ya da Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) aracılığı ile bilgi edinmek mümkündür. 24 2 Sözleşme sadece Türkiye’nin diplomatik ilişkisinin bulunduğu ülkelerle uygulanmaktadır. EK 1- Vergi Konularında İdari Yardımlaşma Sözleşmesine Taraf Ülkeler2 1 ABD 44 Fransa 87 Malezya 130 Uganda 2 Almanya 45 Gabon 88 Malta 131 Ukrayna 3 Andorra 46 Gana 89 Man Adaları 132 Umman 4 Anguila 47 Grenada 90 Marshall Adaları 133 Uruguay 5 Antigua ve Barbuda 48 Grönland 91 Morityus 134 Vanuatu 6 Arjantin 49 Guatemala 92 Meksika 135 Yeni Zelanda 7 Arnavutluk 50 Guernsey 93 Moğolistan 136 Yunanistan 8 Aruba 51 Güney Afrika 94 Moldova 9 Avustralya 52 Gürcistan 95 Monako 10 Avusturya 53 Hırvatistan 96 Moritanya 11 Azerbaycan 54 Hindistan 97 Montserrat 12 Bahamalar 55 Hollanda 98 Nauru 13 Bahreyn 56 Hong-Kong 99 Nijerya 14 Barbados 57 İngiliz Virjin Adaları 100 Niue 15 Belçika 58 İrlanda 101 Norveç 16 Belize 59 İspanya 102 Pakistan 17 Benin 60 İsrail 103 Panama 18 Bermuda 61 İsveç 104 Paraguay 19 Birleşik Arap Emirlikleri 62 İsviçre 105 Peru 20 Birleşik Krallık 63 İtalya 106 Polonya 21 Bosna Hersek 64 İzlanda 107 Portekiz 22 Brezilya 65 Jamaika 108 Romanya 23 Brunei 66 Japonya 109 Rusya 24 Bulgaristan 67 Jersey 110 Saint Kitts ve Saint Nevis 25 Burkina Faso 68 Kamerun 111 Saint Vincent ve Grenadinler 26 Cabo Verde 69 Kanada 112 Salvador 27 Cayman Adaları 70 Karadağ 113 Samoa 28 Cebelitarık 71 Katar 114 San Lucia 29 Cook Adaları 72 Kazakistan 115 San Marino 30 Curacao 73 Kenya 116 Senegal 31 Çekya 74 Kolombiya 117 Seyşeller 32 Çin 75 Kore 118 Sırbistan 33 Danimarka 76 Kosta Rika 119 Singapur 34 Dominik Cumhuriyeti 77 Kuveyt 120 Sint Martin 35 Dominika 78 Kuzey Makedonya 121 Slovakya 36 Ekvator 79 Letonya 122 Slovenya 37 Endonezya 80 Liberya 123 Suudi Arabistan 38 Ermenistan 81 Lihtenştayn 124 Şili 39 Estonya 82 Litvanya 125 Tayland 40 Faroe Adaları 83 Lübnan 126 Togo 41 Fas 84 Lüksemburg 127 Tunus 42 Filipinler 85 Macaristan 128 Turks ve Caicos Adaları 43 Finlandiya 86 Makao 129 Türkiye 25 3 Anlaşma sadece Türkiye’nin diplomatik ilişkisinin bulunduğu ülkelerle uygulanmaktadır. EK 2 - Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması (MCAA) (Anlaşmaya Taraf Bütün Ülkeler)3 1 Almanya 44 Hollanda 87 Romanya 2 Andorra 45 Hong-Kong (Çin) 88 Rusya 3 Anguilla 46 İngiliz Virjin Adaları 89 Saint Lucia 4 Antigua ve Barbuda 47 İrlanda 90 Saint Kitts ve Nevis 5 Arjantin 48 İspanya 91 Saint Vincent ve Grenadinler 6 Arnavutluk 49 İsrail 92 Samao 7 Aruba 50 İsveç 93 San Marino 8 Avustralya 51 İsviçre 94 Seyşeller 9 Avusturya 52 İtalya 95 Singapur 10 Azerbaycan 53 İzlanda 96 Sint Maarten 11 Bahamalar 54 Japonya 97 Slovakya 12 Bahreyn 55 Jersey 98 Slovenya 13 Barbados 56 Kanada 99 SuudiArabistan 14 Belçika 57 Katar 100 Şili 15 Belize 58 Kazakistan 101 Turks ve Caicos Adaları 16 Bermuda 59 Kolombiya 102 Türkiye 17 Birleşik Arap Emirlikleri 60 Kore 103 Umman 18 Brezilya 61 Kosta Rika 104 Uruguay 19 Bulgaristan 62 Kuveyt 105 Vanuatu 20 Birleşik Krallık 63 Letonya 106 Yeni Zelanda 21 Brunei 64 Liberya 107 Yunanistan 22 Cayman Adaları 65 Lihtenştayn 23 Cebelitarık 66 Litvanya 24 Cook Adaları 67 Lübnan 25 Curaçao 68 Lüksemburg 26 Çekya 69 Macaristan 27 Çin 70 Makao (Çin) 28 Danimarka 71 Malezya 29 Dominika 72 Malta 30 Ekvator 73 Man Adası 31 Endonezya 74 Marshall Adaları 32 Estonya 75 Morityus 33 Faroe Adaları 76 Meksika 34 Fas 77 Monako 35 Finlandiya 78 Montserrat 36 Fransa 79 Nauru 37 Gana 80 Nijerya 38 Grenada 81 Niue 39 Grönland 82 Norveç 40 Guernsey 83 Pakistan 41 Güney Afrika 84 Panama 42 Hırvatistan 85 Portekiz 26 * Singapur ve Slovak Cumhuriyeti, 2020 verilerinin 2021 yılında paylaşımı ile başlayabileceğini tarafımıza iletmiştir. Bu nedenle bu ülkelerle bilgi paylaşımı 2021’de başlayacaktır. **8 ülke farklı vergilendirme dönemi uygulamaktadır (Veri değişim dönemi ve tarihi değişebilecektir.) *** Bu ülkeler veri güvenliği sorunu sebebiyle geçici olarak sadece bilgi gönderecektir. **** Bu ülkelerden sadece tek taraflı olarak bilgi alınacaktır. * Singapur ve Slovak Cumhuriyeti, 2020 verilerinin 2021 yılında paylaşımı ile başlayabileceğini tarafımıza iletmiştir. Bu nedenle bu ülkelerle bilgi paylaşımı 2021’de başlayacaktır. ** 7 ülke farklı vergilendirme dönemi uygulamaktadır (Veri değişim dönemi ve tarihi değişebilecektir.) 4 21.08.2020 itibarıyla 2020 takvim yılında bilgi alınacak ülkeler listesidir. Karşılıklılık bildirimlerine ve Türkiye’nin bildirimlerine göre izleyen dönemlerde değişebilir. 5 21.08.2020 itibarıyla 2020 takvim yılında bilgi gönderilecek ülkeler listesidir. Karşılıklılık bildirimlerine ve Türkiye’nin bildirimlerine göre izleyen dönemlerde değişebilir. 43 Hindistan 86 Polonya EK 3 - Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması Kapsamında 2020 yılında Bilgi Alınacak Ülkeler (71) 4 1 Arjantin 16 Faroe Adaları 31 İsveç 46 Makao*** 61 Seyşeller 2 Aruba*** 17 Finlandiya 32 İtalya 47 Malezya 62 Singapur* 3 Avustralya** 18 Gana*** 33 İzlanda 48 Malta 63 Slovakya* 4 Azerbaycan 19 Grenada*** 34 Japonya 49 Man Adaları** 64 Slovenya 5 Bermuda**** 20 Grönland 35 Jersey 50 Meksika 65 Suudi Arabistan 6 Birleşik Arap Emirlikleri **** 21 Guernsey 36 Kanada 51 Nauru**** 66 Şili 7 Brezilya 22 Güney Afrika** 37 Kolombiya 52 Nijerya*** 67 Turks ve Caicos Adalar**/**** 8 Bulgaristan*** 23 Hırvatistan 38 Kore 53 Norveç 68 Uruguay 9 Cayman Adaları **** 24 Hindistan** 39 Kosta Rika*** 54 Pakistan 69 Vanuatu*** 10 Cook Adaları 25 Hong Kong** 40 Letonya 55 Polonya 70 Yeni Zelanda** 11 Çekya 26 İngiliz Virjin Adaları **** 41 Lihtenştayn 56 Portekiz 71 Yunanistan 12 Çin 27 İngiltere** 42 Litvanya 57 Romanya*** 13 Danimarka 28 İrlanda 43 Lübnan*** 58 Rusya 14 Endonezya 29 İspanya 44 Lüksemburg 59 Saint Vincent ve Grenadinler*** 15 Estonya 30 İsrail 45 Macaristan 60 San Marino Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması Kapsamında 2020 Yılında Bilgi Gönderilecek Ülkeler (54) 5 1 Arjantin 12 Finlandiya 23 İsveç 34 Lüksemburg 45 San Marino 2 Avustralya** 13 Grönland 24 İtalya 35 Macaristan 46 Seyşeller 3 Azerbaycan 14 Guernsey 25 İzlanda 36 Malezya 47 Singapur* 4 Brezilya 15 Güney Afrika** 26 Japonya 37 Malta 48 Slovakya* 5 Cook Adaları 16 Hırvatistan 27 Jersey 38 Man Adaları** 49 Slovenya 6 Çekya 17 Hindistan** 28 Kanada 39 Meksika 50 Suudi Arabistan 7 Çin 18 Hong Kong** 29 Kolombiya 40 Norveç 51 Şili 8 Danimarka 19 İngiltere** 30 Kore 41 Pakistan 52 Uruguay 9 Endonezya 20 İrlanda 31 Letonya 42 Polonya 53 Yeni Zelanda** 10 Estonya 21 İspanya 32 Lihtenştayn 43 Portekiz 54 Yunanistan 11 Faroe Adaları 22 İsrail 33 Litvanya 44 Rusya
