2024/30: İhracat Ve Üretim Faaliyetlerinden Doğan Kazançlarda Kurumlar Vergisi Oranı Ve Uygulaması

SİRKÜLER (2024)

Özet:

Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:23) 28/9/2024 tarihli ve 32676 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Bu Tebliğde,

- Yerel asgari kurumlar vergisine,

- Yap İşlet ve Devret Modeli ile Kamu Özel İşbirliği Projeleri kapsamında elde edilen kazançlara uygulanacak kurumlar vergisi oranına,

- Fon ve ortaklıklara uygulanan kurumlar vergisi istisnasının gayrimenkul kazançlarının kar dağıtımına bağlanması,

- Serbest bölge istisnasının ihracat gelirleri ile sınırlandırılmasına,

- Kurumların yatırım fon ve ortaklıklardan elde ettikleri kazançlara tanınan istisnanın kaldırılmasına,

- Kurumların taşınmaz satış kazançlarına tanınan kurumlar vergisi istisnasının kaldırılmasına,

- Taşınmazların kısmi bölünme suretiyle vergisiz devredilmesi imkanının kaldırılmasına,

- İhracat kazançlarına uygulanan kurumlar vergisi oranı 5 puan indirimli uygulanacağına,

- Türkiye’den yurtdışı mukimi kişi ve kurumlara verilen bazı hizmetlere sağlanan kazanç indiriminin %50’den %80’e çıkarılmasına,

- Ödenmiş sermayesinin en az %50’sine sahip olunan dar mükellef kurumlardan elde edilen kar paylarına istisna uygulanmasına,

- Katılım Finans Kefalet Anonim Şirketine kurumlar vergisi muafiyeti tanınmasına,

- Şirket devirlerinde finansman giderlerinin indirim konusu yapılmasına,

- Yatırım teşvik belgeleri kapsamında hak edilen yatırıma katkı tutarlarının, vergi borçlarından mahsup edilmek suretiyle kullanımına ilişkin açıklamalar yapılmış ve örnek uygulamalara yer verilmiştir.

Bu Sirkülerde Tebliğin kalın italik yazı ile belirlenmiş bazı bölümleri ele alınmakta olup, diğer hususlar diğer Sirkülerin konusu olmaktadır.

İçerik:                                       

Hatırlanacağı üzere, 7456 Sayılı Kanun ile ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına uygulanan 1 puan indirim 5 puana yükseltilmiş, imalat faaliyetlerinden elde edilen kazançlara uygulanan 1 puanlık indirimde ise herhangi bir değişiklik yapılmamıştı.

Meri kanun düzenlemesine göre ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı (7456 sayılı kanunun 21 inci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 1/10/2023 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere; kurumların 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2023 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere 15.07.2023) 5 puan indirimli uygulanır. 

(7491 sayılı kanunun 62 inci maddesiyle eklenen cümle; Yürürlük:1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere 28/12/2023) Aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak imalatçı veya tedarikçi kurumların, dış ticaret sermaye şirketleri veya sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına da bu indirim uygulanır.

Sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı 1 puan indirimli uygulanır. Bu kazançların ihracata isabet eden kısmı için yedinci fıkra hükmüne göre (7456 sayılı kanunun 21 inci maddesiyle eklenen ibare; Yürürlük: 1/10/2023 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere; kurumların 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2023 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere 15.07.2023) indirimden faydalananlara bu fıkra kapsamında ayrıca indirim uygulanmaz.

Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:23) ile, aynı Tebliğ'in “32.1.2. İhracat yapan kurumlar ile üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumlarda kurumlar vergisi oranının indirimli uygulanması” başlıklı bölümündeki açıklama ve örnekler yeni düzenlemeler doğrultusunda revize edilmiştir.

Yapılan düzenlemeler uyarında aracılı ihracat, üretim ve ihracat faaliyet kazançlarına indirimli oranların nasıl ve hangi öncelik sıralamasına uygun şekilde indirimli oranların  uygulanacağı açıklanmaktadır.  

• Konuya ilişkin Genel Tebliğ örneklerinde üretim ve/veya ihracat faaliyetleri kapsamında beyannamede kısmi olarak taşınmaz satış kazancı istisnası olduğu veya ihracat veyahut üretim kazancının kendisinin istisna veya indirime konu olduğu örnekleri gözlemlemekteyiz. İdare, ifade ve örnekler yoluyla ihracat ve/veya üretim faaliyet kazancının doğrudan dönem ticari bilanço kazancına ((Üretim (İhracat) Kazancı)/Dönem Ticari Kazancı) bölünmesi yoluyla indirimli vergi matrahının tespit edileceğini belirtmektedir.
• Buna karşın, üretim ve/veya ihracat kazancı dışındaki bir kısım istisnai kazançların dönem ticari kazancının içinde payda olarak kaldığı ve haksız bir sonuca yol açtığı, mükelleflere haksız bir vergi yükü çıkardığı tespit edilmektedir.
• Çünkü, özellikle diğer faaliyetin tamamen istisna bir faaliyet kazancı olduğu düşünüldüğünde kurumlar vergisi beyannamesindeki (geçici vergi beyanı dahil) matrahın tamamı aslen üretim ve/veya ihracat kaynaklı bir matrah olmasına karşın, bu tamamen (duruma göre kısmen) istisna olan kazanç nedeniyle dönem matrahının tamamına 5 veya 1 puan indirimlerin uygulanamaması sonucunu doğurmaktadır.
• İdare bu tespiti veya hesaplama şeklini adil olmayan ve mükellefler aleyhine olacak şekilde kısmen veya tamamen üretim ve/veya ihracat kazançlarının istisna veya indirime konu edilmesi durumunda uygulatmaktadır. Halbuki tam tersi örneklerde, yani üretim veya ihracat kazançlarının özel bir rejime tabi olmadığı, buna karşılık dönem ticari kazancında başkaca istisna faaliyet/işlem kazançları olduğunda bu hesaplama mükellefler aleyhine olacak şekilde sonuçlara yol açmaktadır. Genel Tebliğde bu durumu özellikle taşınmaz satış kazanç istisnası gibi kazançların olduğu örnekler bazında görmek te mümkündür.
• Bu nedenle, Genel Tebliğde yapılan açıklamalar ve hesaplamalar açıkça birbiri ile çelişkili şekilde ve adil olmayan, tutarsız ve haksız sonuçlara yol açacak şekilde yürürlüktedir. Bu durum mükelleflerin ciddi şekilde mağdur olmalarına ve haksız vergi ödemelerine yol açtığından dava değeri olan bir konu olarak ele alınması gerektiği düşünülmektedir.
• https://www.alomaliye.com/2024/07/12/indirimli-vergi-orani-uygulamasinda-uretim-ve-ihracat-faaliyetlerine-iliskin-matrah-tespiti/
• “https://www.adenymm.com.tr/indirimli-vergi-orani-uygulamasinda-uretim-ve-ihracat-faaliyetlerine-iliskin-matrah-tespiti-hatali-uygulanmaktadir”

Bilgilerinize Saygılarımızla Arz Olunur[2].