2023/19: Hisse Geri Alımlarında Uygulanan %15 Stopaj Oranı %0 a Düşürülmüştür.

SİRKÜLER (2023)

Özet:

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinin dördüncü fıkrasında, tam mükellef sermaye şirketlerinin kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını iktisap etmeleri durumda, bu hisse ve ortaklık paylarının iktisap bedeli ile itibari değeri arasındaki fark üzerinden, belli durumlarda %15 oranında kar payı stopajı yapılmasına yönelik düzenleme ihdas edilmiştir.

14/02/2023 tarihli ve 32104 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6791 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetleri veya ortaklık payları üzerinden yapılacak tevkifat oranı %0 olarak belirlenmiştir.

Kar dağıtımlarına bağlı olarak yapılan GVK 94/6. Bent hükümlerindeki %10 vergi kesintisi ise devam etmektedir.

İçerik:                                       

Hisse Geri Alımları Kısa Açıklama:

Bildiğimiz üzere 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK), şirketin kendi paylarını iktisap etmesi konusunda önemli bir yenilik getirmiştir. Kanunda, şirketlere, genel kurul kararı ile esas veya çıkarılmış sermayelerinin en fazla onda biri oranında kendi paylarını iktisap veya rehin olarak alma hakkı tanınmıştır.

Konu hakkındaki Makalelerimiz için https://www.adenymm.com.tr/6102-sayili-ttk-kapsaminda-hisse-geri-satisi ve https://www.adenymm.com.tr/ali-cakmakci-ymm-hisse-geri-satin-alimi-islemlerinin-dagitilmis-kar-payi-sayilmasina-iliskin-yasal-duzenleme-ve-yarattigi-sonuclar linkler kanalıyla incelemelerde bulunabilirsiniz.

TTK’nın 379/3. maddesinde şirketin net aktifinin, iktisap edilecek payların bedelleri düşüldükten sonra, en az esas sermaye veya çıkarılmış sermaye ile kanun ve ana sözleşme uyarınca dağıtılmasına izin verilmeyen yedek akçelerin toplamı kadar olması gerektiği belirtilmiştir.

Başka bir ifade ile şirket pay iktisabı için yapacağı ödemeyi, bağlı malvarlığı unsurlarından değil, bilanço karı ve serbest yedek akçelerden oluşan serbest malvarlığından yapmalıdır. Bu durum, kar dağıtımı olarak değerlendirilemez zira sadece ödemenin kaynağının belirlenmesi açısından önem arz etmektedir.

Ancak, şirketin serbest malvarlığı ne kadar fazla olursa olsun yapılabilecek en fazla iktisap esas veya çıkarılmış sermayenin onda birine karşılık gelen miktardır. Şirket, yasal sınırı aşacak şekilde kendi paylarını iktisap edemez. Yasal sınırı aşan iktisaplar ve 379. maddedeki koşullara aykırı olarak yapılan iktisaplar, altı ay içinde elden çıkarılmalıdır. Bu durum ise şirket açısından transfer fiyatlandırması eleştirisini gündeme getirebilecektir.

Şirketin iktisap edebileceği paylarının bedellerinin tamamen ödenmiş olması gereği de diğer bir unsurdur.

Ayrıca, pay senetleri borsada işlem gören şirketler hakkında Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemelerinin geçerli olacağını belirtmekte fayda bulunmaktadır.

Yönetim Kurulu’na bu yetki en fazla beş yıllık süre için verilebilir. Genel Kurul kararında, Yönetim Kurulu’nun iktisap edeceği veya rehin alacağı paylarının toplam itibari değerleri ve paylara ödenebilecek en yüksek ve en düşük bedel belirlenmelidir.

Stopaj Oranı Değişikliği:

11/11/2020 tarihli ve 7256 sayılı Kanunun 17. maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu(GVK)nun 94. maddesinin üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş olup, konuya ilişkin olarak 18 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği yayımlanmıştır:

“Tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını,

i) Sermaye azaltımı yoluyla itfa etmeleri halinde iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutar sermaye azaltımına ilişkin kararın ticaret sicilinde tescil edildiği tarih,

ii) İktisap bedelinin altında bir bedel karşılığında elden çıkarmaları halinde iktisap bedeli ile elden çıkarma bedeli arasındaki fark tutar elden çıkarma tarihi,

iii) İktisap ettikleri tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde, sermaye azaltımı yoluyla itfa etmemeleri veya elden çıkarmamaları halinde, iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutar iktisap tarihinden itibaren iki tam yıllık sürenin son günü,

itibarıyla dağıtılmış kâr payı sayılır ve bu tutarlar üzerinden %15 oranında vergi tevkifatı yapılır. Bu fıkra kapsamında tevkif edilen vergiler herhangi bir vergiden mahsup edilemez. Cumhurbaşkanı, tam mükellef sermaye şirketinin paylarının Borsa İstanbul'da işlem görüp görmemesine, işlem gören paylarının toplam payları içindeki oranına, geri alınan payların Borsa İstanbul'da işlem gören paylardan olup olmamasına, tam mükellef kurumlardan geri alınıp alınmamasına, tam mükellef sermaye şirketinin yıllık satış hasılatı ve diğer gelirlerinin toplam tutarına göre ayrı ayrı ya da birlikte, bu oranı sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye yetkilidir.”

Bu düzenlemeyle, tam mükellef sermaye şirketlerinin kendi hisselerini iktisap etmek suretiyle vergisiz bir şekilde kâr dağıtımı yapmalarının önüne geçilmiş ve şirket karlarının dağıtılıp dağıtılmadığına bakılmaksızın tevkif yoluyla alınacak vergiye ilişkin bir vergi güvenlik müessesesi ihdas edilmiştir.

Yukarıda yer verdiğimiz düzenleme ile, tam mükellef sermaye şirketlerinin neredeyse özel bazı durumlar dışında tüm hisse/pay^[1] geri alımları “Dağıtılmış Kar Payı Sayılma” ve “Stopaj Yoluyla Vergilendirme” tehdidi altına girmiş oldu.

14/02/2023 tarihli ve 32104 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6791 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetleri veya ortaklık payları üzerinden yapılacak tevkifat oranı %0 olarak belirlenmiştir.

Karar yayım tarihinden itibaren yürürlüğe girmektedir.

Bu nedenle daha önce yapılan hisse geri alımları nedeniyle kararın yayım tarihi olan 14/02/2023 tarihine kadar dağıtılmış kar payı sayılma durumu ortaya çıkmamış ise bu tarih ve sonraki tarihteki işlemlerde bu nedenle ortaya çıkabilecek işlemlerde kar dağıtım oranı %0 olarak dikkate alınacaktır. Fakat, kararın yayım tarihine kadar gerçekleşen işlemler için oran %15 uygulanacaktır.

Kar dağıtımlarına bağlı olarak yapılan GVK 94/6. Bent hükümlerindeki %10 vergi kesintisi ise devam etmektedir.

Bilgilerinize Saygılarımızla Arz Olunur[2].