2022/22: İhracat Gelirinin TCMB sına Satış Zorunluluğu %25 Ten %40’a Çıkartılmıştır.  

SİRKÜLER (2022)

Sayı/Konu: 2022/22: İhracat Gelirinin TCMB sına Satış Zorunluluğu %25 Ten %40’a Çıkartılmıştır.                               

Mevzuat: İhracat Genelgesi                    

Web: www.adenymm.com.tr

Email[1]: info@adenymm.com.tr, cakmakciali@adenymm.com.tr

Özet:

Hatırlanacağı üzere, 2022 yılı Ocak ayında alınan karar ile ihracatla elde edilen dövizinin yüzde 25 inin Merkez Bankası’na satılması zorunlu hale getirilmişti.

Konuya ilişkin ADEN Yeminli Mali Müşavirlik Anonim Şirketi olarak hazırladığımız “Sayı/Konu: 2022/1: İhracat Bedellerinin %25’inin T.C.M.B.’sına Satılmasına İlişkin T.C.M.B. Talimatı” konulu Sirkülerlerimize “https://www.adenymm.com.tr/2022-1ihracat-bedellerinin-25inin-tcmbsina-satilmasina-iliskin-tcmb-talimati-“ adresinden erişmenin mümkündür.

Bununla ilgili Bakanlığın Soru-Cevap Bölümüne ise “https://www.adenymm.com.tr/2022-5-ihracat-gelirinin-25inin-tlye-cevrilmesine-iliskin-soru-cevaplar-“ adresinden erişmeniz mümkündür

Yapılan yeni düzenleme ile, TCMB İhracat Genelgesi’nin 'İhracat Bedellerinin Merkez Bankasına Satışı' başlıklı Ek Madde 1’de yer alan oran, 15.04.2022 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın talimatıyla (yüzde) % 40 olarak değiştirilmiştir.

İçerik:                              

Hatırlanacağı üzere 16  Ocak  2020  tarihli  İhracat Genelgesinin  Ek  1.  maddesi  kapsamında  Merkez  Bankasına  yapılacak  döviz  satış işlemlerinin  uygulama  ayrıntılarını  düzenlemek amacıyla  İhracat Genelgesinin^[2] Ek 1. Maddesi Kapsamında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına Yapılacak Döviz Satışına İlişkin Uygulama Talimatı yayımlanmıştı. Mevcut Talimata göre; 03.01.2022  tarihinden itibaren  İhracat  Genelgesine  göre  İBKB  veya  DAB’a  bağlanan  ihracat  bedeli dövizin  %25’inin, (bundan sonra %40)  İhracat  Bedeli  Kabul  Belgesi-İBKB  veya  Döviz  Alım  Belgesi-DAB’ın  düzenlendiği  tarihteki  işlem  kuru  üzerinden  Merkez Bankasına  satılmak  üzere  İBKB  veya  DAB’ı  düzenleyen  bankaya  satılması zorunlu hale getirilmişti.

• İhracat  Genelgesine  göre  ABD  doları,  Euro  ve  İngiliz  sterlini  cinsinden İBKB  veya  DAB’a  bağlanan  ihracat  bedeli  dövizler  bu  Uygulama  Talimatı  kapsamındadır.
• Yapılan yeni düzenleme ile, TCMB İhracat Genelgesi’nin 'İhracat Bedellerinin Merkez Bankasına Satışı' başlıklı Ek Madde 1’de yer alan oran, 15.04.2022 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın talimatıyla (yüzde) % 40 olarak değiştirilmiştir.
• İhracat  Genelgesine  göre  İBKB  veya  DAB’a  bağlanan  ihracat  bedeli dövizin  %40’i,  İBKB  veya  DAB’ın  düzenlendiği  tarihteki  işlem  kuru  üzerinden  Merkez Bankasına  satılmak  üzere  İBKB  veya  DAB’ı  düzenleyen  bankaya  satılacaktır.
• TCMB’ye  satış  tarihi,  İBKB’nin  düzenlendiği  tarihtir.  İBKB’de  belirtilen  ihracat bedelinin  yüzde 40ı İBKB’nin  düzenlendiği tarihte  TCMB’ye  satılır.

• Fakat, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar ile 91-32/5 sayılı Tebliğe ilişkin I-M sayılı Banka Genelgesinin “Görünmeyen İşlemlere İlişkin Hükümler” bölümünde değişiklikler yapılmıştır.
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığının 15.04.2022 tarihli yazısı üzerine Türkiye’de yerleşik kişiler yaptıkları hizmetler karşılığında yurt dışında yerleşik kişilerden aldıkları dövizleri serbestçe tasarruf edebilecekleri; ve bu dövizlerin bankalara ve yetkili müesseselere serbestçe satılabileceği gibi bankalarda döviz üzerinden açılacak hesaplarda tutulabileceği; döviz kazandırıcı hizmetlerden/işlemlerden elde edilen dövizlerin bankalara satılması halinde, bu dövizlerin en az %40’ı bankaca Merkez Bankasına satılacağı ve söz konusu tutarın tam karşılığı banka tarafından döviz satıcısına Türk parası olarak ödeneceği belirtilmiştir.
• Bakanlık daha önce yayımladığı Soru Cevap bölümünde hizmet  ihracatı,  mikro  ihracat  ve  transit  ticarete  ilişkin  bedeller,  ilgili tebliğ  ve  genelge  kapsamıdışında  bulunmaktadığını ifade etmiştir.  Dolayısı  ile  bu  bedeller  için  İBKB    düzenlenmesi  ve  TCMB’ye  satış  söz konusu  değildir.

İhracat  Bedellerinin  Merkez  Bankasına  Satışı

EK MADDE 1 – (1) Bu maddenin  yürürlük  tarihinden  itibaren  İBKB’ye  veya  DAB’a bağlanan  ihracat  bedellerinin  %40'ı  İBKB’yi  veya  DAB’ı  düzenleyen  bankaya  satılır.  Bu bedeller  bankaca  Merkez  Bankası  tarafından  ilan  edilen  ve  işlem  günü  için  geçerli  döviz  alış kuru  üzerinden  aynı  gün  Merkez  Bankasına  satılır  ve  Merkez  Bankasının  banka  nezdindeki hesabına  aktarılır.  Söz  konusu  tutarın  tam  karşılığı  banka  tarafından  ihracatçıya  Türk  parası olarak  ödenir.

Banka  nezdinde  Merkez  Bankası  adına  ABD  doları,  Euro  ve  İngiliz  sterlini  hesaplar açılır  ve  bankanın  bu  Uygulama  Talimatı  kapsamında  satın  aldığı  dövizler  saat  17:00’ye  kadar Merkez  Bankasına  bildirilerek  toplu  bir  şekilde  söz  konusu  hesaplara  aktarılır.

Merkez  Bankasının  hesabına  aktarılan  dövizlere  ilişkin  dekont,  ekstre  ve  benzeri belgeler  ile  bilgiler  ve  döviz  alışı  yapılan  tutarlara  ait  bilgiler  bankalarca  Ek-1’de  yer  alan bildirim  formuna  uygun  olarak  Merkez  Bankasına  aynı  gün  elektronik  ortamda  bildirilmesi gerekmektedir.

Banka  tarafından  Merkez  Bankasının  hesabına  aktarılan  dövizler,  Merkez Bankasınca  işlem  kuru  üzerinden  satın  alınır. 

Döviz  alış  işlemleri  karşılığı  Türk  lirası  tutarları  Merkez  Bankasınca  bankanın  EFT merkezine  masrafsız  olarak  gönderilir.  Saat  17:30’a  kadar  sonuçlandırılamayan  işlemler  için ise  Türk  lirası  tutarlar  bankanın  Merkez  Bankası  nezdindeki  zorunlu  karşılık  hesabına  aktarılır.

Bu  Uygulama  Talimatı  kapsamında  bir  gün  valörlü  olarak  transfer  edilecek  döviz tutarlarına  ilişkin  bankanın  kendi  muhabirine  göndereceği  döviz  transferlerinde;  MT202’nin 21.  Alanına  “CIRCULAR”,  72.  alanına  “/BNF/….  (Firma  Unvanı)  EXPORT  CIRCULAR ADD.ART.1 REF:……… IBAN:...............  (söz  konusu  işlemler  için  Merkez  Bankası  nezdinde açılacak  hesaba  ilişkin  IBAN  bilgisi)”  ve  MT202’nin  58.  alanına  “TCMBTR2A”  açıklamaları yazılır.

Banka  tarafından  yapılan  döviz  transferlerine  ilişkin  tüm  masraflar,  aylık  olarak toplu  bir  şekilde  banka  tarafından  gönderilen  MT291  mesajına  istinaden  ödeme  gününde  saat 11:00’de  Merkez  Bankası  tarafından  ilan  edilen  döviz  alış  kuru  üzerinden,  takip  eden  ayın  son iş  gününe  kadar  Merkez  Bankasınca  Türk  lirası  olarak  ödenir.

İşleme  Esas  Döviz  Cinsleri

İhracat  genelgesine  göre  ABD  doları,  Euro  ve  İngiliz  sterlini  cinsinden İBKB  veya  DAB’a  bağlanan  ihracat  bedeli  dövizler  bu  Uygulama  Talimatı  kapsamındadır.

Bu Uygulama Talimatı kapsamında gerçekleştirilecek  her  türlü  işlemin, suç  gelirlerinin  aklanması  ve  terörün  finansmanının  önlenmesine  ilişkin  ulusal  ve  uluslararası standartlara  uygun  gerçekleştirildiğine  dair  kontrol  bankalarca  yapılır.

Banka,  bu  Uygulama  Talimatı  kapsamında  gerçekleştirilen  işlemlerde  bu standartların  ihlal  edildiğini  tespit  ederse  durumu  derhal  Merkez  Bankasına  bildirir.  

Bilgilerinize Saygılarımızla Arz Olunur.

                         

[i]Bilgilendirme Metni: