2020/13:Değerli Konut Vergisinde Değişiklik İçeren Yasal Düzenleme Resmi Gazetede Yayımlanmıştır (7221 Sayılı Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun)

SİRKÜLER (2020)

Sayı: 2020/13                              

Konu: Değerli Konut Vergisinde Değişiklik İçeren Yasal Düzenleme Resmi Gazetede Yayımlanmıştır (7221 Sayılı Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun)

Mevzuat: 1319 Sayılı Emlak Vergisi Kanunu

Web: www.adenymm.com.tr

Email[1]: info@adenymm.com.tr, cakmakciali@adenymm.com.tr

Özet:

20/02/2020 tarihli ve 31045 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 14/2/2020 tarihli ve 7221 sayılı Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun Dördüncü Kısmında yer alan ‘Değerli Konut Vergisi’ne ilişkin olarak 1319 sayılı Kanunun bazı maddelerinde değişiklikler yapılmıştır. Buna göre;

• Değerli konut vergisi matrahının belirlenmesinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce yapılan değerlemelerin dikkate alınması uygulanmasına son verilmiştir.
• Bunun yerine belediyelerce belirlenen bina vergi değeri tek değer olarak matrahın ve verginin konusunun tespitinde esas alınacaktır.
• Gelir durumuna bakılmaksızın Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olanlar da Kanun kapsamında muafiyet kapsamına alınmıştır.
• Değerli konut vergisine ilişkin mükellefiyetin başlangıcı 2021 yılına ertelenmiştir. Bu sebeple, 2020 yılına ilişkin olarak beyanname verilmeyecek, vergi tahakkuk ettirilmeyecektir.
• Değerli konut vergisinin matrahı sadece eşik sınırı aşan tutar olarak yeniden belirlenmektedir.

İçerik:                              

Hatırlanacağı üzere 7194 Sayılı Dijital Hizmet Vergisi İle Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un yayımlanması ile birlikte aşağıda ifade edeceğimiz “Değerli Konut Vergisi” hayatımıza girmiş bulunmaktadır.

Kanunun 30. Maddesi ile 29/7/1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununa 41 inci maddeden sonra gelmek üzere kısım başlığıyla birlikte aşağıdaki madde eklenmiştir.

Kanunun 32’nci maddesiyle 1319 sayılı Kanuna eklenen 44 üncü maddenin dördüncü fıkrası 01.01.2020 tarihinde, diğer hükümleri yayım tarihi itibariyle yürürlükte olacaktır. Fakat, daha sonra yayımlanan 7/02/2020 tarihli ve EVK-3 / 2020-1 sayılı Emlak Vergisi Sirküleri ile Değerli Konut Vergisi beyannamesinin verilme ve ödeme süresi 1 ay uzatılmıştır.

Buna göre, 20.02.2020 tarihine kadar verilmesi gereken beyanname 20.03.2020 gün sonuna, 28.02.2020 günü sonuna  kadar ödenmesi gereken ilk taksit ise 31.03.2020 gün sonuna kadar uzatılmıştır. Beyan ve ödeme sürelerinin bu günlerin sonuna kadar tamamlanması gerekmektedir.

A-Değerli Konut Vergisi Neyi İçermekteydi-Değişiklik Öncesi Durum:

Değerli Konut Vergisi, bir tür servet vergisidir. Aşağıdaki ifadeler, Kanunun ilk halindeki yasal düzenlemeleri içermektedir.

Bu kanun hükümleri, Emlak Vergisi Kanununa 42. ve müteakip madde olarak eklenmiştir. Emlak Vergisi Kanunu yerine başka bir kanun olarak ele alınmasının kanun yazım tekniği açısından daha sağlıklı olabileceği değerlendirilmektedir.

Kanunda değerli konutun yasal açıdan neyi ifade ettiği açıklanarak, mükelleflerin tespiti, verginin tarh, tahsil ve tebliği ile diğer hükümlere yer verilmektedir.

Verginin konusunu Türkiye sınırları içinde bulunan mesken nitelikli taşınmazlardan bina vergi değeri veya Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değeri 5.000.000 Türk lirası ve üzerinde olanlar değerli konutlar oluşturmaktadır.

Kanun hükümleri açısından her bir taşınmaz bağımsız bir birim gibi değerlendirilecek ve verginin kapsamında girip girmediği değerlendirilecektir.

• Türkiye’de bulunan ve ikamet amacı gören, emlak vergisi değeri veya Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen değeri 5 milyon TL yi aşan konutlar değerli konut vergisine tabidir. İlgili Genel Müdürlük tarafından değer belirlenmemiş veya değer tespiti yaptırılmamış ise emlak vergisi değeri dikkate alınacaktır. Bunlardan hangi değer yüksekse verginin matrahı o değer olacaktır.
• %0,3, %0,6 %1 oranında 3 lü bir vergi oranı vardır. Verginin matrahı, bina vergi değeri ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değerden yüksek olanıdır. Değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmazlardan değeri;

5.000.000 TL ile 7.500.000 TL arasında olanlar    (Binde 3)

      7.500.001 TL ile 10.000.000 TL arasında olanlar (Binde 6)

     10.000.001 TL’yi aşanlar       (Binde 10) oranında vergilendirilir.

• Paylı mülkiyette ve elbirliği mülkiyette, matrahın hesabında mesken nitelikli taşınmazın toplam değeri esas alınır.
• Malik veya intifa hakkı sahipleri, eğer bunlar yoksa taşınmaza malik gibi tasarruf edenler mükelleftir.
• 5 milyon TL değerin aşağısındaki meskenler bu vergiden istisnadır.
• Ayrıca, kamu kurum ve kuruluşları, belediye üniversiteler, diplomatik binalar vergiden muaftırlar.
• Türkiye’de tek konutu olup, hiçbir geliri olmayanlar ile sadece kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından geliri bulunanlar değerli konut vergisinden muaftırlar. Bu kişilerin, verginin konusuna girsin veya girmesin ülkemizde başkaca mesken nitelikli konutu bulunması halinde muafiyet kalkmaktadır. Bu kişilerin yurtdışında bulunan konutları ise değeri ne olursa olsun, kaç adet olursa olsun mükellefiyet için değerlendirmeye alınmayacaktır. Verginin konusunu sadece Türkiye’de bulunan konutlar oluşturmaktadır. Buna karşın, kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup, 18 yaşını aşmamış kişiler vergiden muaf değildir.
• Bu kişiler hisseli olarak binaya sahipseler, sadece hissesine isabet eden değer kadar verginin mükellefi sayılmaktadırlar. Elbirliği mülkiyette malikler vergiden müteselsilen sorumlu olurlar. Fakat, matrah taşınmazın toplam değerine göre belirlenmektedir.
• İşletmelerde satmak amacıyla bulunan ve henüz ilk satış, devir veya temlik yapılmamış meskenler de istisnadır. Bu taşınmazlar kiraya verilirse veya sair şekilde kullanılırsa muafiyet bitmektedir.
• 33. Maddeye göre Emlak Vergisi Kanuna eklenmesi beklenen 42. Maddeye göre bina vergi değeri ve Tapu Ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değeri 5.000.000-TL altında olan mesken nitelikteki taşınmazlar Değerli Konut Vergisinden istisnadır. Fakat, bazı durumlarda değerlerden bir tanesi, özellikle emlak vergi değeri bu değerin aşağıda olabilecek durumlar ortaya çıkarsa istisna olup olmadığı tereddütleri ortaya çıkabilir. Fakat, Kanun her iki bedelin de 5 milyon TL aşağısında çıkması durumunda istisna uygulaması getirmektedir. Yani, açıkça istisna için her iki değer de 5 milyon TL aşağında olacaktır.
• Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü, taşınmaz değerini internet sitesinde ilan edecek ve mükellefe tebliğ edecektir. Tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde itiraz gelmezse değer kesinleşir. 15 gün içinde itiraz değerlendirilir ve kesinleşir bu değer yine ilan ve tebliğ edilir. Tapu tarafından belirlenen bir değer yoksa, emlak vergi değeri dikkate alınır.
• Paylı mülkiyet durumunda paydaşlar hisseleri oranında sorumdurlar. Elbirliği ile mülkiyette ise vergiden müteselsil sorumluluk esası vardır. Elbirliği mülkiyetinde mükellefler müşterek beyanname verebilecekleri gibi, münferiden de beyanname verebilirler. Paylı mülkiyet hâlinde ise beyanname münferiden verilir.
• Mükellefiyet, emlak vergi değeri veya Genel Müdürlük tarafından belirlenen değerin istisna tutarı aştığı tarihi, vergi değerini tadil eden sebepler ortaya çıkarsa bu tarihi ve muafiyetin sukut ettiği tarihi takip eden yıldan itibaren başlar.
• İstisna sınırını aşan konutlar bu değeri aştığı yılın ertesi yıl Şubat ayının 20. Gününe kadar taşınmazın bulunduğu yerdeki vergi dairesine beyan edilir ve vergi yıllık tarh ve tahakkuk edilir.
• Paylı mülkiyette mükellefler ayrı ayrı, elbirliği ile mülkiyette ise müşterek/münferiden beyan verilir. Vergi, Şubat ve Ağustos aylarının sonuna kadar 2 taksitte ödenir. Yıl içinde mükellefiyetin başlaması gereken bir durum olursa ertesi yıl Şubatın 20sine kadar yıllık beyanın verilmesi gerekmektedir.
• Yanan yıkılan tamamen kullanılmaz hale gelen veya muaflık şartlarını kazanan meskenlerde mükellefiyet bu olayı takip eden taksitten itibaren sona erer.

B-Değerli Konut Vergisinde Neler Değiştirilmektedir-Yapılan Değişiklikler:

• Tapu Ve Kadastro Genel Müdürlüğünce Belirlenen Değerlerin İptal Edilmesi Ve Emlak Vergisi Değerinin Tek Matrah Ölçüsü Sayılması Sağlanmaktadır:

Mezkur Kanunun 16. maddesinin (a) fıkrasıyla, Emlak Vergisi Kanununun 42. maddesinin birinci fıkrasına göre, değerli konut vergisi matrahının belirlenmesinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce yapılan değerlemelerin dikkate alınması uygulanmasına son verilmektedir. Bunun yerine belediyelerce belirlenen bina vergi değeri esas alınacaktır.

Bu çerçevede, toplu değerleme yapılması, Kanunun yayım tarihinden önce değerleme yapılması, değerleme kriterlerinin açık, belirgin, objektif olmaması gibi nedenlerle matrah ve mükellefiyete tesir eden/edebilecek olan hukuki ihtilaflar kendiliğinden ortadan kalkmış olacaktır.

• Muafiyetler Genişletilmektedir:

Kanunun 16. maddesinin (c) fıkrasıyla, Emlak Vergisi Kanununun 46. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bendinde yapılan değişiklikle;

• Gelir durumuna bakmaksızın Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olanlar,
• Birden fazla mesken nitelikli taşınmazı bulunanların, değerli konut vergisi konusuna giren en düşük değerli mesken nitelikli tek taşınmazı (intifa hakkına sahip olunması hâli dâhil) (Bu hüküm, belirtilen kişilerin tek meskene hisse ile sahip olmaları hâlinde hisselerine ait kısım hakkında da uygulanır.),
• Toplu Konut İdaresi Başkanlığının mesken nitelikli taşınmazları

muafiyet kapsamına alınmaktadır.

Düzenleme ile verginin kapsamı biraz daha daraltılmakta, muafiyet sayısında artış beklenmektedir.

• Değerli Konut Vergisi Tarifesinde Değişiklik Yapılmaktadır:

Kanunun 18. maddesiyle, Emlak Vergisi Kanununun 44. Maddesine göre,

• değerli konut vergisinin matrahı 5.000.000-TL yi aşan kısmı olarak belirlenmekte,
• ayrıca vergi tarifesi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmektedir:

Değerli Konut Vergisine Tabi Mesken Nitelikli Taşınmazlardan Değeri;
5.000.000 TL ile 7.500.000 TL arasında olanlar (bu tutar dahil)
5.000.000 TL’yi aşan kısmı için	(Binde 3)
10.000.000 TL’ye kadar olanlar (bu tutar dahil) 7.500.000 TL’si için 7.500 TL, fazlası için	(Binde 6)
10.000.000 TL’den fazla olanlar 10.000.000 TL’si için 22.500 TL, fazlası için	(Binde 10)
oranında vergilendirilir.

• Değerli Konut Vergisinin 1 Yıl Süreyle Ertelenmektedir:

Kanunun 19. maddesiyle, Emlak Vergisi Kanununa eklenen Geçici 24. madde ile değerli konut vergisine ilişkin mükellefiyetin 2021 yılının başından itibaren başlaması, 2020 yılına ilişkin olarak beyanname verilmemesi, vergi tahakkuk ettirilmemesi öngörülmektedir.

• Değerli Konut Vergisine İlişkin İtiraz Ve Dava Süreçleri

Kanunun yayımlanması ile birlikte Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünce yapılan değerlemenin iptal edilmesi ve uygulamanın 2021 yılına ertelenmesi Değerli Konut Vergisine ilişkin itiraz ve dava süreci gereğini ortadan kaldırmaktadır. Bir başka ifadeyle, açılmış olan davalar sebep yönünden konusuz kalacaktır.

Bilgilerinize Saygılarımızla Arz Olunur.

                         

[i]